وانگ شو از جمهوری خلق چین برنده جایزه پریتزکر 2012 است
توماس جی پریتزکر ، رئیس بنیاد هیات و حامی مالی جایزه پریتزکر اعلام کرد؛ وانگ‌شو، معمار 48 ساله که شرکت معماری وی واقع در هانگژو، جمهوری خلق چین است، به عنوان برنده جایزه پریتزکر 2012 معرفی شده است. مراسم رسمی اهداء جایزه‌ای که در سراسر جهان به عنوان بزرگترین افتخار معماری شناخته شده است، در 25 ماه مه در پکن برگزار شد.
پریتزکر هنگام اعلام انتخاب هیات داوران توضیح داد: «این واقعیت که یک معمار از چین توسط هیات داوران انتخاب شده است، گامی مهم در تشخیص نقش چین در توسعه ایده‌آل‌های معماری است. علاوه بر این، در دهه‌های آینده موفقیت چین در شهرنشینی برای چین و کل جهان مهم خواهد بود. این شهرنشینی، مانند شهرنشینی در سراسر جهان، باید منطبق و هماهنگ با نیازها و فرهنگ محلی باشد. لازم است که فرصت‌های بی سابقه چین برای برنامه ریزی و طراحی شهری با سنت‌های دیرینه و منحصر به فرد گذشته و نیازهای آینده آن برای توسعه ی پایدار هماهنگ باشد.»
هدف از اهداء جایزه معماری پریتزکر، که در سال 1979 توسط مرحوم جِی اِی پریتزکر و همسرش، سیندی، بنیان گذاری شد، اینست که بطور سالانه از یک معمار زنده که آثار ساخته شده او ترکیبی از استعدادها، بینش و تعهد باشد و همچنین از طریق هنر معماری کمک‌های پیوسته و قابل توجهی به بشریت و محیط ساخته شده کرده باشد، تقدیر کنند. مبلغ 100,000 دلار همراه با یک مدال برنزی به برندگان اعطاء شد.
لرد پالومبو، رئیس هیات داوران جایزه پریتزکر، از خانه خود در انگلستان و به نقل از هیات داوران که بر دلایل انتخاب امسال تمرکز دارد، گفت: پرسش مهم درباره رابطه مناسب زمان حال با گذشته کاملاً بجا مطرح شده است چون روند اخیر شهرنشینی در چین همراه با بحث داغ مبنی بر این مسئله همراه بوده است که آیا معماری باید به سنت متصل شود یا فقط به آینده نگاه کند. همانند هر معمار بزرگ دیگر، آثار وانگ‌شو هم می‌تواند از این بحث فراتر رود و معماری بی انتها، ریشه‌دار در زمینه ملی و در عین حال جهانی خلق کند.»
وانگ اولین مدرک معماری خود را در سال 1985، از گروه معماری موسسه تکنولوژی نانجینگ دریافت کرد. سه سال بعد، وی مدرک کارشناسی ارشد خود را در همان موسسه دریافت کرد. او پس از فارغ‌التحصیل شدن، در آکادمی هنرهای زیبا ژجیانگ در هانگژو مشغول به فعالیت شد. او در زمینه ی محیط زیست و معماری در رابطه با بازسازی ساختمان های قدیمی تحقیق کرد. تقریباً یک سال بعد، او در اولین پروژه ی معماری خود مشغول به کار شد – طراحی مرکز جوانان با مساحت 3600 متر مربع برای شهر کوچک هاینینگ (نزدیک هانگژو) که در سال 1990 تکمیل شد.
تقریباً در ده سال پس از آن، او برای کسب تجربه در زمینه ی ساخت ساختمان واقعی و بدون پذیرش مسئولیت طراحی با صنعتگران همکاری کرد.
در سال 1997 ، وانگ شو و همسرش لو ونیو، شرکت تخصصی خود را در هانگژو تاسیس کردند و نام آن را «استودیوی معماری آماتور» نهادند. او در خصوص انتخاب این نام این گونه توضیح می‌دهد: «از نظر من، هنرمند یا صنعتگر بودن معادل یک آماتور یا تقریباً چیزی شبیه به آنست.»
تفسیر وی از این کلمه تقریباً به یکی از تعاریف واژه‌نامه فشرده نزدیک است: «شخصی که به دلیل لذت اقدام به مطالعه، ورزش یا فعالیت های دیگر می‌کند نه برای منافع مالی یا دلایل حرفه‌ای.» در تفسیر وانگ شو، واژه «لذت» را می‌توان با «عشق به کار» جایگزین کرد.
در سال 2000 ، او اولین پروژه بزرگ خود، یعنی کتابخانه ی کالج وِنژِنگ، دانشگاه سوژو را به پایان رساند. با توجه به فلسفه خودش یعنی رعایت ملاحظات زیست محیطی و همچنین توجه دقیق به سنت‌های باغداری سوژو مبنی بر اینکه ساختمان های بین آب و کوهستان نباید برجسته باشند، او کتابخانه را به نوعی طراحی کرد که نیمی از آن زیر زمین باشد.
در این طرح، چهار ساختمان دیگر هم وجود دارند که از نظر سایز بسیار کوچکتر از ساختمان اصلی هستند. در سال 2004، این کتابخانه جایزه هنرهای معماری چین را دریافت کرد.
برخی دیگر از پروژه های مهم وی که همگی در چین به پایان رسیدند عبارتند از موزه هنرهای معاصر نینگبو و «پنج خانه پراکنده» در نینگبو (2005) که از سوی هیات داوران جایزه هولسیم برای در نظر گرفتن ساخت و ساز پایدار در آسیا/اقیانوسیه مورد تقدیر قرار گرفت.
در همان شهر، موزه ی تاریخ نینگبو را نیز تکمیل کرد (2008). همچنین در شهر زادگاهش هانگژو، اولین مرحله از ساخت پردیس ژیانگشان از آکادمی هنر چین را در سال 2004 انجام داد و سپس مرحله دوم همان پردیس را در سال 2007 به پایان رساند.
او همیشه نسبت به روش های اقتصادی استفاده از مصالح وفادار بوده است، بنابراین بیش از دو میلیون کاشی بدست آمده از خانه‌های سنتی تخریب شده را برای پوشش سقف ساختمان های پردیس دانشگاه نجات داد.
در همان سال در هانگژو «آپارتمانهای حیاط عمودی» شامل شش برج 26 طبقه را ساخت که در سال 2008 نامزد دریافت جایزه آلمانی برای بخش بین‌المللی بلندمرتبه سازی گردید. همچنین در سال 2009 در هانگژو ، سالن نمایشگاه خیابان امپراتوری سلسله سانگ جنوبی را تکمیل کرد. در سال 2006، پروژه «خانه سرامیکی» در ژینهوا را تکمیل کرد.
سایر موفقیت های بین‌المللی او عبارتند از دریافت مدال طلا از آکادمی معماری فرانسه در سال 2011 و یک سال قبل از آن نیز، او و هم همسرش لو ونیو جایزه معماری شِلینگ آلمان را دریافت کرده بودند.
از سال 2000، وانگ‌شو در سِمَت رئیس بخش معماری آکادمی هنر چین در هانگژو فعالیت می‌کند، او پس از فارغ‌التحصیلی برای تحقیق در مورد محیط زیست و معماری به همین موسسه ملحق شده بود.
سال گذشته، او اولین معمار چینی به عنوان «پروفسور مهمان کنزو تاگه» در دانشکده ی طراحی هاروارد در مقطع کارشناسی ارشد در کمبریج بود. او همچنین چندین بار به عنوان مدرس مهمان در بسیاری از دانشگاه‌های جهان سخنرانی کرده است از جمله در ایالات متحده: دانشگاه UCLA ، هاروارد ، دانشگاه تگزاس و دانشگاه پنسیلوانیا. او در تعدادی از نمایشگاه‌های بین‌المللی مهم نیز شرکت کرده است از جمله در ونیز، هنگ کنگ، بروکسل، برلین و پاریس.
وانگ شو پس از اطلاع از افتخاری که نصیبش شده است، اینگونه واکنش نشان داد:« واقعاً غافلگیر شدم. دریافت جایزه معماری پریتزکر افتخار بزرگی است. ناگهان متوجه شدم که در دهه ی گذشته کارهای زیادی انجام دادم. این امر ثابت کرد که سختکوشی و پشتکار منجر به نتایج مثبت می‌شوند.»
هیات داوران برجسته که عهده‌دار انتخاب برنده جایزه پریتزکر 2012 بودند ، عبارتند از لرد پالمبو (رئیس هیات داوران) که یک حامی معماری شناخته شده ی بین‌المللی در لندن است، او ریاست هیات امنای گالری‌های سرپانتین را برعهده دارد و رئیس سابق شورای هنرهای بریتانیای کبیر و همچنین رئیس سابق بنیاد گالری تیت بوده است، او همچنین عضو سابق هیات امنای آرشیو میه ون دِر روهه در موزه هنرهای مدرن، نیویورک، نیز هست.
سایر اعضاء بر اساس حروف الفبا عبارتند از آلخاندرو آراونا، معمار و مدیر اجرایی مرکز اِلِمنتال در سانتیاگو، شیلی؛ استفن بریر، قاضی دیوان عالی ایالات متحده، واشنگتن دی سی؛ یونگ هو چانگ، معمار و مربی، پکن، جمهوری خلق چین؛ زاها حدید، معمار و برنده جایزه پریتزکر در سال 2004؛ گلن مورکات، معمار و برنده جایزه پریتزکر 2002، سیدنی، استرالیا؛ و جوهانی پالاسما ، معمار ، استاد دانشگاه و نویسنده، هلسینکی، فنلاند؛ کارن اشتاین، نویسنده، مولف و مشاور معماری در نیویورک. و مارتا ثورن، معاون روابط خارجی دانشکده معماری و طراحی IE ، مادرید ، اسپانیا که مدیر اجرایی این جایزه است.
مرحوم فیلیپ جانسون، اولین برنده جایزه پریتزکر در سال 1979 بود. مرحوم لوئیس باراگان مکزیکی نیز در سال 1980 برگزیده شد. مرحوم جیمز استرلینگ از انگلستان در سال 1981، کوین روشه در سال 1982، لئوه مینگ پِی در سال 1983 و ریچارد میه در سال 1984 انتخاب شدند.
هانس هولین از اتریش به عنوان برنده سال 1985 انتخاب شد. گاتفرید بام از آلمان این جایزه را در سال 1986 دریافت کرد. مرحوم کنزو تانگه اولین ژاپنی دریافت کننده این جایزه بود که در سال 1987 انتخاب شد، فومیهیکو ماکی دومین فرد از ژاپن بود که در سال 1993 این جایزه را دریافت کرد، همچنین سومین ژاپنی دریافت کننده ی این جایزه نیز تادائو آندو بود که در سال 1995 انتخاب شد.
روبرت ونتوری در سال 1991 این جایزه را دریافت کرد و آلوارو سیزا از پرتغال به عنوان برنده سال 1992 انتخاب شد. کریستین دو پورتزامپارک از فرانسه در سال 1994 برنده جایزه پریتزکر شد. مرحوم گوردون بانشافت از ایالات متحده و اسکار نیه‌مایر از برزیل نیز منتخبان سال 1988 بودند. فرانک گری از ایالات متحده در سال 1989 دریافت کننده این جایزه بود. مرحوم آلدو روسی ایتالیایی برنده سال 1990 این جایزه بود.
در سال 1996 ، رافائل مونئو از اسپانیا برنده این جایزه شد. در سال 1997 مرحوم اِسوِر فِهن از نروژ، در سال 1998 رنزو پیانو از ایتالیا، در سال 1999 سِر نورمن فاستر از انگلستان و در سال 2000 ، رِم کولهاس از هلند برندگان این جایزه بودند. در سال 2001، دو معمار از کشور سوئیس دریافت کننده ی این افتخار بودند: ژاک و پیر دو مورون. همچنین گلن مورکات استرالیایی این جایزه را در سال 2002 دریافت کرد.
سپس مرحوم یورن اوتزن دانمارکی در سال 2003 ، زاها حدید از انگلستان در سال 2004 و تام مین از ایالات متحده در سال 2005 مفتخر به دریافت این جایزه شدند. پائولو مندز دا روچا از برزیل در سال 2006 برنده این جایزه بود و ریچارد راجرز در سال 2007 این جایزه را دریافت کرد. ژان نووِل از فرانسه در سال 2008 برنده این جایزه بود. در سال 2009 ، پیتر زومتور از سوئیس موفق برنده جایزه پریتزکر شد.
جایزه ی سال 2010 به دو معمار ژاپنی به نام‌های کازویو سِجیما و ریو نیشیزاوا، شرکای شرکت SANAA تعلق گرفت. سال گذشته نیز، ادواردو سوتو دو مورا از کشور پرتغال به عنوان برنده جایزه پریتزکر معرفی شد.
خانواده پریتزکر رشته معماری را انتخاب کردند چون علاقه وافری به ساخت و ساز داشتند و به همین دلیل در ساخت هتل‌های هیات در سرتاسر جهان مشارکت داشتند، البته آنها همچنین معتقد بودند که معماری یک تلاش خلاقانه است اما در جوایز نوبل گنجانده نشده است.
روندهای انتخاب افراد از جوایز نوبل الگوبرداری شده است و انتخاب نهایی توسط هیات داوران بین‌المللی پس از مشورت کافی و رای‌گیری مخفی انجام می‌شود. انتخاب نامزدها هر سال و به طور پیوسته انجام می‌شود، سالانه صدها نامزد از کشورهای سراسر جهان مورد بررسی قرار می گیرند.
