در طول سه دهه گذشته، معمار پرتغالی ادواردو سوتو دمورا برنده پریتزکر2011 مجموعه‌ای از آثار زمان ما را تولید کرده که بازتاب سنت‌های معماری را نیز به همراه دارد. آثار او اثبات کاملاً قانع کننده از پتانسیل بالای این معمار در بیان و سازگاری اصطلاحات مدرن با موقعیت‌های متمایز محلی هستند. معماری ادواردو سوتو دو مورا که همواره با توجه به زمینه، در حس وسیع‌تر درک شده است و همیشه بر اساس مکان، زمان و کارکرد بوده است، حس تاریخ را القاء میکند و در عین حال، دامنه‌ی توصیف زمان حال را گسترش میدهد.
ادواردو سوتو دو مورا (برنده پریتزکر2011) در اولین آثار خود، که در دهه 1980 انجام شد، از یک رویکرد ثابت پیروی می‌کرد چون هنوز روندهای فعلی را اتخاذ نکرده بود. در آن زمان، آثار او کاملاً از مد افتاده و منسوخ بودند، زیرا مسیر فردی خود را در اوج پُست مدرنیسم توسعه داده بود. امروز که به گذشته نگاه می‌کنیم، به نظر می‌رسد که آثار اولیه او در قالب ساختمان‌ها کاملاً طبیعی هستند، اما لازم است بخاطر داشته باشیم که ساخت آنها در آن زمان نیازمند شهامت نیز بوده است.
تنوع عملکرد وی در انواع پروژه‌هایی که با موفقیت انجام داده کاملاً مشهود است. او در طیف وسیعی قادر به طراحی است از طراحی داخلی ساختمان تا سطح طراحی شهری.
بسیاری از آثار اولیه او در دهه 1980 خانه‌های مناسب برای زندگی تک خانوار بودند که هنوز هم در زمره‌ی آثار مهم او به شمار می‌روند.
با این حال، دامنه‌ی آثار او گسترش یافته است: ورزشگاه شهرداری براگا، پرتغال، که در سال 2000 طراحی شده است؛ یک ساختمان عظیم است که با قدرت در چشم‌انداز منطقه خودنمایی میکند. همچنین برج بورگو، پرتغال، که در آغاز دهه 1990 طراحی شد و سپس یک دهه بعد ساخته شد.
این اثر شامل دو ساختمان است که یکی عمودی و دیگری افقی با مقیاس‌های مختلف در کنار هم ایستادند، گویی در یک پس‌زمینه شهری مشغول گفت و گو هستند. و موزه پائولا رگو، که در سال 2008 تکمیل شد. این اثر شامل مجموعه‌ای از حجم‌های پراکنده در جنگل کاسکایس، پرتغال است. ظاهر این پروژه، هم مدنی و هم صمیمی است؛ بنابراین برای نمایش دادن هنر مناسب است.
آثار ادواردو سوتو دو مورا با ظاهری بسیار ساده، رفرنس‌های بسیار پیچیده را به ویژگی‌های ناحیه، چشم انداز، مکان و تاریخ معماری وسیع تر پیوند می‌دهند. در این آثار معمولاً هندسه‌های ساده از طریق فعل و انفعال مستحکم و خالی یا نور و سایه مورد تاکید قرار گرفتند.
مرمت و تطبیق صومعه‌ی سانتا ماریا دو بورو برای تبدیل آن به یک هتل، طی یک مرحله‌ی خاص انجام شد تا همه‌ی مشخصه‌های دوباره تفسیر شوند. ادواردو سوتو دو مورا فضاهایی را خلق میکند که هم با تاریخ سازگار هستند و هم از نظر مفهومی مدرن تلقی می‌شوند.
اثربخشی آثار او معمولاً از کنار هم قرار دادن عناصر و مفاهیم ناشی می‌شود. ظرفیت منحصر به فرد او برای پذیرش واقعیت همراه با استفاده از مفاهیم انتزاعی، خالق یک زبان جدید در معماری است که ویژگی‌های فیزیکی را به ویژگی‌های متافیزیکی تبدیل میکند.
ادواردو سوتو دو مورا (برنده پریتزکر2011)، معماری است که مجذوب زیبایی و اصالت مصالح شده است. دانش او در زمینه‌ی ساخت و همچنین مهارت او در استفاده از مصالح؛ در همه‌ی آثار و ساختمان‌هایش قابل مشاهده هستند.
او مطمئن است که از یک سنگ هزارساله نیز می‌توان استفاده کرد و یا با کمک میس وان در روه از جزئیات مدرن الهام گرفت. به عنوان مثال استفاده متفکرانه از مس، سنگ، بتون و چوب در مرکز فرهنگی پورتو، که در سال 1991 تکمیل شد، نشان دهنده‌ی توانایی او در ترکیب صحیح مصالح است.
وی با اصلاح مسیرهای پیاده‌رو، بافت‌ها، جاده‌ها و فضاهای عمومی برای سیستم مترو پورتو توانست فضاهای عمومی را با اهمیت واقعی نشان دهد. برای « خانه شماره دو » که در سال 2007 در شهر بوم عیسی، پرتغال ساخته شد، از نوارهای ظریف کار شده در بتن دیوارهای بیرونی برای افزایش غنای غیرمتداول استفاده شده است.
معماری ادواردو سوتو دو مورا (برنده پریتزکر2011) را نباید معلوم، پیش پا افتاده و خوش منظره تصور کنید چون همیشه سرشار از نبوغ و جدیت است.
برای بررسی آثار او به مواجهه‌ی عمیق نیاز دارید نه یک نگاه سطحی و همانند شاعری، این آثار با کسانی که وقت کافی برای گوش کردن دارند، ارتباط عاطفی برقرار میکند.
ساختمان‌هایش دارای توانایی منحصر به فرد برای انتقال ویژگی‌های ظاهراً متضاد هستند – قدرت و فروتنی، شجاعت و ظرافت، اقتدار عمومی جسورانه و احساس صمیمیت – که همه را به طور همزمان دارا هستند. ادواردو سوتا د مورا جایزه‌ی معماری پریتزکر در سال 2011 را دریافت کرد چون معماری را بدون زحمت، آرام و ساده اجرا میکند و به راحتی اهمیت و حس شاعرانه را در هر پروژه تزر یق میکند.
اعضاء هیات داوران پریتزکر2011
لرد پالامبو، رئیس هیات مدیره
آلخاندرو آراونا
کارلوس خیمِنِز
گلن مرکات
جوهانی پالاسما
رنزو پیانو
کارن اشتاین
مارتا ثورن، مدیر اجرایی
