بیوگرافی کازویو سجیما و ریو نیشیزاوا
کازویو سجیما (متولد 1956) و ریو نیشیزاوا (متولد 1966) استودیو معماری توکیو (SANAA) را در سال 1995 تاسیس کردند، این شرکت تاکنون ساختمان‌های بسیاری را در ژاپن و سراسر جهان در نهایت خلاقیت طراحی کرده است. نمونه‌هایی از آثار نوآورانه آنها عبارتند از مرکز آموزشی رولکس در لوزان، سوئیس؛ غرفه هنر شیشه‌ی موزه‌ی هنر تولدو در شهر تولدو، ایالت اوهایو؛ موزه‌ی جدید هنرهای معاصر در نیویورک، نیویورک؛ غرفه‌ی سرپانتین در لندن؛ ساختمان کریستین دیور در اوموتساندو در توکیو؛ و موزه‌ی هنرهای معاصر قرن بیست و یکم در کانازاوا. مورد آخر، مهمترین اثر در نهمین نمایشگاه بین‌المللی معماری دوسالانه ونیز شناخته شد و جایزه‌ی شیر طلایی سال 2004 را دریافت کرد.
کازویو سجیما در استان ایباراکی (شمال شرق توکیو) در ژاپن به دنیا آمد، و مدرک معماری را از دانشگاه زنان ژاپن دریافت کرد. او پس از اتمام تحصیلات در شرکت تویو ایتو (معمار) شروع به کار کرد. در سال 1987 استودیوی خود را در توکیو افتتاح کرد و در سال 1992 توسط موسسه معماران جوان ژاپن به عنوان بهترین معمار سال در ژاپن انتخاب شد. کازویو سجیما در دانشگاه پرینستون، پلی تکنیک لوزان، دانشگاه هنر تاما و دانشگاه کیو تدریس کرده است.
ریو نیشیزاوا اهل استان کاناگاوا (جنوب توکیو) است و در سال 1990 در همین استان از دانشگاه ملی یوکوهاما با مدرک کارشناسی ارشد در معماری فارغ التحصیل شد. او در سال 1997 شرکت ریو نیشیزاوا را تاسیس کرد. او دارای کرسی استادی در دانشگاه ملی یوکوهاما است.
کازویو سجیما و ریو نیشیزاوا کازویو جوایزی را با هم دریافت کردند، از جمله مدال یادبود آرنولد برونر از آکادمی هنر و ادبیات آمریکا در سال 2002، جایزه‌ی طراحی از موسسه‌ی معماری ژاپن در سال 2006 و کانستپریس برلین در سال 2007 از آکادمی هنر برلین؛ علاوه بر اینها، آنها بسیاری از آثار خود را در نمایشگاه های سراسر ایالات متحده و اروپا به نمایش گذاشتند و مدرس مهمان بسیاری از دانشگاه‌های معتبر هستند.
شرکای معماری در ژاپن به عنوان برندگان جایزه‌ی معماری پریتزکر 2010 معرفی شدند.
کازویو سجیما و ریو نیشیزاوا، شرکای شرکت معماری SANAA، به عنوان برندگان جایزه‌ی معماری پریتزکر در سال 2010 انتخاب شدند. مراسم رسمی برای آنچه در سراسر جهان به عنوان بالاترین افتخار معماری شناخته می‌شود، در 17 ماه مه در جزیره‌ی تاریخی اِلیس در نیویورک برگزار می‌شود. در آن زمان، کمک هزینه 100.000 دلاری و مدال‌های برنزی به این دو معمار اعطا شد.
توماس جی. پریتزکر، رئیس بنیاد هیات، هنگام اعلام انتخاب هیات داوران اظهار داشت: « این سومین بار در تاریخ جایزه است که دو معمار در یک سال برگزیده می‌شوند. اولین مورد در سال 1988 بود که اسکار نیمایر برزیلی و گوردون بونشافت فقید مورد تجلیل قرار گرفتند و دومین مورد در سال 2001 بود که ژاک هرتزوگ و پیر دو مورون، شرکای یک شرکت سوئیسی، انتخاب شدند.
وی اینچنین ادامه داد: «در تاریخ سی ساله‌ی جایزه‌ی معماری پریتزکر، سه بار معماران ژاپنی به عنوان برندگان جایزه انتخاب شدند – مورد اول، مرحوم کنزو تانگه در سال 1987 بود، سپس در سال 1993 فومیهیکو ماکی انتخاب شد و در سال 1995 تادائو آندو برگزیده شد.»
هدف از اهداء جایزه‌ی معماری پریتزکر این است که به طور سالانه از یک معمار زنده که آثار ساخته شده او ترکیبی از استعدادها، بینش و تعهد باشد و همچنین از طریق هنر معماری کمک‌های پیوسته و قابل توجه به بشریت و محیط ساخته شده کرده باشد، تقدیر کنند.
رئیس هیات داوران جایزه پریتزکر، لرد پالومبو، به نقل از هیات داوران و با تمرکز بر دلایل انتخاب امسال اظهار داشت: « برای یک معمار که عملکرد او هم ظریف است و هم قدرتمند، دقیق و روان و البته مبتکرانه اما بیش از حد یا آشکارا هوشمندانه نیست، برای خلق ساختمان‌هایی که به طرز خارق‌العاده در برقراری تعامل با زمینه‌ها و فعالیت‌هایی که در آنها وجود دارد، موفق هستند و همچنین یک حس کامل و غنای تجربی ایجاد می‌کنند.
برای یک زبان معماری منحصربفرد که از یک فرآیند مشارکتی سرچشمه می‌گیرد که هم یگانه و هم الهام بخش است. کازویو سجیما و ریو نیشیزاوا به دلیل ساختمان‌های تکمیل شده‌ی قابل توجه خود و همچنین وعده‌ی تکمیل پروژه‌های جدید بیشتر با همکاری یکدیگر، به عنوان دریافت‌کنندگان جایزه معماری پریتزکر 2010 معرفی شدند.»
اگرچه اکثر آثار آنها در ژاپن تکمیل شده است اما سجیما و نیشیزاوا پروژه هایی را در آلمان، انگلستان، اسپانیا، فرانسه، هلند و ایالات متحده با نام ترکیبی خود یعنی SANAA طراحی کردند. ساخت اولین پروژه SANAA در ایالات متحده در سال 2004 و در اوهایو انجام شد – یک غرفه‌ی شیشه‌ای برای موزه‌ی هنر تولِدو. این موزه در سال 2006 تکمیل شد و مجموعه‌ی عظیمی از آثار هنری شیشه‌ای این موزه را در خود جای داده است. هدف از این کار به نمایش گذاشتن تاریخ شهر است چون در گذشته این شهر مرکز اصلی تولید شیشه بوده است.
ساختمان جدید موزه نیویورک در سال 2005 و در بووِری در حالی مورد توجه شدید قرار گرفت که هنوز در حال ساخت بود. این ساختمان در سال 2007 تکمیل شد و آن را اینگونه توصیف کردند: « پُشته‌ای از جعبه‌های مستطیل شکل که به حالت مجسمه‌ای به صورت دینامیکی و خارج از محور اصلی حول یک هسته فولادی مرکزی بر روی هم قرار گرفتند.»
توجه اصلی هیات داوران به طور خاص بر روی این پروژه ها و همچنین دو پروژه دیگر در ژاپن بوده است: « موزه O در ناگانو و موزه هنر معاصر قرن بیست و یکم در کانازاوا». موزه اوگاساوارا یکی از اولین پروژه‌های مشترک آنها بوده است.
تئاتر و مرکز فرهنگی دوکانستلین در آلمِر، هلند و همچنین مرکز آموزشی جدید رولکس در لوزان، سوئیس نیز از پروژه‌های بزرگ SANAA هستند. از دیگر آثار مهم آنها در ژاپن می‌توان به ترمینال کشتی ناوشیما و ساختمان کریستین دیور در توکیو اشاره کرد.
در سال 2006، SANAA یک ساختمان با طراحی جدید را در سایت تاریخی معدن زغالسنگ در اِسِن، آلمان، افتتاح کرد. این ساختمان به عنوان یک مکعب بزرگ (تقریبا 114 فوت در هر بُعد) با آرایش غیرعادی از پنجره‌ها و روزنه‌های خاص در چهار اندازه‌ی گوناگون توصیف شده است.
غرفه‌ی سرپانتین در لندن، اولین پروژه‌ی ساخته شده آنها در بریتانیا بود که به مدت سه ماه در محوطه‌ی چمن گالری در معرض دید عموم قرار داشت – نهمین مورد از ساخت و ساز در مجموعه‌ی غرفه‌های سرپنتاین قرار است در فرانسه و یکی از شعبات موزه لوور در لنز با مساحت حدودا 300.000 فوت مربع ساخته شود.
شرکت SANAA در والنسیا، اسپانیا، نیز یک راهکار توسعه منحصر به فرد برای انستیتو هنر مدرن والنسیا (IVAM) ارائه کرد. در این راهکار، ساختمان موجود شامل هشت گالری به صورت یک بلوک واحد در یک پوسته‌ی شفاف محصور می‌شود و در نتیجه، فضاهای عمومی داخلی/خارج جدید بین ساختمان و این پوسته ایجاد می‌کند. در واقع، پوسته‌ی پیشنهادی، متشکل از یک سطح فلزی سوراخ دار و بسیار سبک است که نور روز، باد و باران از آن عبور می‌کنند. ساخت و ساز آن هنوز شروع نشده است.
هر دو معمار دارای لیست‌های طولانی از آثار و پروژه‌های انفرادی و تکمیل شده هستند.
کازویو سجیما از اطلاع از اینکه مورد تجلیل قرار گرفته است، این گونه اظهار داشت: « از اینکه این افتخار نصیب من شده است، واقعا هیجان‌زده هستم و مایلم از بنیاد پریتزکر، اعضاء هیات داوران، مشتریانی که با ما کار کردند و همه همکارانم سپاس گزاری کنم. همیشه در تلاش بودم که بدانم چگونه باید یک ساخت با حس باز بسازم چون به نظر من این مسئله برای نسل بعدی معماری بسیار مهم است. با این جایزه به تلاش برای خلق معماری خارق‌العاده ادامه خواهم داد.»
و یک واکنش مشابه از ریو نیشیزاوا: «این جایزه‌ی فوق‌العاده را با تواضع فراوان دریافت می‌کنم. بسیار مفتخرم و در عین حال بسیار متعجبم. این جایزه را به عنوان تشویقی برای تلاش‌هایمان تلقی کرده و آن را دریافت می‌کنم. هر بار که یک ساختمان را تمام می‌کنم، از انچه اتفاق افتاده لذت می‌برم و در عین حال به احتمالات فکر می‌کنم. هر پروژه انگیزه‌ی من برای پروژه جدید بعدی می‌شود. به همین ترتیب این جایزه‌ی فوق‌العاده، انرژی پویایی به من داده است که قبلاً هرگز احساس نکرده بودم. حقیقتاً از شما سپاسگزارم.»
هیات داوران برجسته که عهده‌دار انتخاب برنده جایزه پریتزکر 2010 بودند، عبارتند از لرد پالمبو بعنوان رئیس هیات داوران که یک حامی معماری شناخته شده بین‌المللی در لندن است، او ریاست هیات امنای گالری‌های سرپانتین را برعهده دارد و رئیس سابق شورای هنرهای بریتانیای کبیر و همچنین رئیس سابق بنیاد گالری تیت بوده است، او همچنین عضو سابق هیات امنای آرشیو میه ون دِر روهه در موزه هنرهای مدرن، نیویورک، نیز هست.
سایر اعضاء بر اساس حروف الفبا عبارتند از آلخاندرو آراونا، معمار و مدیر اجرایی مرکز اِلِمنتال در سانتیاگو، شیلی؛ رالف فِهلبام، رئیس هیات مدیره ویترا در بازل، سوئیس؛ کارلوس خیمِنِز، استاد دانشکده معماری در دانشگاه رایس، مدیر استودیو خیمِنِز در هوستون در ایالات تگزاس؛ جوهانی پالاسما، معمار، استاد دانشگاه و نویسنده، هلسینکی، فنلاند؛ رِنزو پیانو، معمار و برنده‌ی جایزه پریتزکر از پاریس، فرانسه و جنوا، ایتالیا؛ کارن اشتاین، نویسنده و مولف و مشاور معماری در نیویورک؛ و مارتا ثورن، معاون روابط خارجی دانشکده معماری و طراحی IE، مادرید، اسپانیا که مدیر اجرایی این جایزه است.
علاوه بر برندگان جایزه پریتزکر که قبلا ذکر شد، مرحوم فیلیپ جانسون، اولین برنده جایزه پریتزکر در سال 1979 بود. مرحوم لوئیس باراگان مکزیکی نیز در سال 1980 برگزیده شد. مرحوم جیمز استرلینگ از انگلستان در سال 1981، کوین روشه در سال 1982، لئوه مینگ پِی در سال 1983 و ریچارد میه در سال 1984 انتخاب شدند. هانس هولین از اتریش بعنوان برنده سال 1985 انتخاب شد.
گاتفرید بام از آلمان این جایزه را در سال 1986 دریافت کرد. روبرت ونتوری در سال 1991 این جایزه را دریافت کرد و آلوارو سیزا از پرتغال بعنوان برنده سال 1992 انتخاب شد. کریستین دو پورتزامپارک از فرانسه در سال 1994 برنده جایزه پریتزکر شد. فرانک گری از ایالات متحده در سال 1989 دریافت کننده این جایزه بود. مرحوم آلدو روسی ایتالیایی برنده سال 1990 این جایزه بود.
در سال 1996، رافائل مونئو از اسپانیا برنده این جایزه شد. در سال 1997 مرحوم اِسوِر فِهن از نروژ، در سال 1998 رنزو پیانو از ایتالیا، در سال 1999 سِر نورمن فاستر از انگلستان و در سال 2000، رِم کولهاس از هلند برندگان این جایزه بودند. گلن مورکات استرالیایی این جایزه را در سال 2002 دریافت کرد.
سپس مرحوم یورن اوتزن دانمارکی در سال 2003، زاها حدید از انگلستان در سال 2004 و تام مین از ایالات متحده در سال 2005 مفتخر به دریافت این جایزه شدند. پائولو مندز دا روچا از برزیل در سال 2006 برنده این جایزه بود و ریچارد راجرز در سال 2007 این جایزه را دریافت کرد. ژان نووِل از فرانسه در سال 2008 برنده این جایزه بود. سال گذشته، پیتر زومتور از سوئیس موفق به دریافت جایزه شد.
خانواده پریتزکر رشته معماری را انتخاب کردند چون علاقه وافری به ساخت و ساز داشتند و به همین دلیل در ساخت هتل‌های هیات در سرتاسر جهان مشارکت داشتند، البته آنها همچنین معتقد بودند که معماری یک تلاش خلاقانه است اما در جوایز نوبل گنجانده نشده است.
روندهای انتخاب افراد از جوایز نوبل الگوبرداری شده است، و انتخاب نهایی توسط هیات داوران بین‌المللی پس از مشورت کافی و رای‌گیری مخفی انجام می‌شود. انتخاب نامزدها هر سال و به طور پیوسته انجام می‌شود، سالانه صدها نامزد از کشورهای سراسر جهان مورد بررسی قرار می‌گیرند.
