تخریب و فرسایش سنگ

دسته بندی تخریب و فرسایش سنگ

در سال 2010، کمیته علمی بین المللی ICOMOS برای سنگ (ISCS) از (شورای بین المللی بناها و ساختمان‌های تاریخی(ICOMOS) واژه نامه‌‌ای مصور در مورد الگوهای تخریب سنگ های طبیعی را منتشر کرد. پیش از این، نشریات مختلفی از دسته‌‌بندی‌‌های تخریب سنگ وجود داشته است. نشریه ISCS واژه‌‌نامه‌‌ای با هدف به اشتراک گذاشتن با عموم گردآوری کرده است. ( ICOMOS 2010، 1، 4.)

این پروژه موفق به اخذ کمک پژوهش از اتحادیه اروپا، فدراسیون روسیه و جمهوری فنلاند شده است

موارد متداولی که در دسته بندی تخریب و فرسایش سنگ وجود دارد به شرح زیر است:

دگرگونی: ایجاد تغییراتی در سنگ که ویژگی‌های کاربردی آن لزوما بدتر نشده باشد و همچنان قابل استفاده باشد.
آسیب: احساس انسان در مورد اینکه سنگ ارزشش را از دست داده باشد و قابل استفاده نباشد.
تخریب: کاهش کیفیت یا ظرفیت کاربردی
زوال: فرآیندی که طی آن سنگ کاملا بی ارزش شده و ویژگی‌ها و کیفیت خود را از دست داده است.
هوازدگی یا تأثیر هوا بر سنگ: هرگونه فرآیند شیمیایی یا مکانیکی که طی آن سنگ‌‌ها در معرض آب و هوا قرار گیرند و تغییراتی در ویژگی‌های آنها ایجاد شود و خاصیت کاربردی خود را از دست بدهند . (ICOMOS 2010, 8 – 9)

2-تست عملکرد گرانیت، کوارتز مهندسی شده، بتن

دسته‌‌بندی ISCS وخامت آسیب وارد شده به سنگ را به پنج بخش اصلی تقسیم می‌‌کند:

ترک خوردگی و تغییر شکل
جدا شدن
ویژگی‌های که به علت از بین رفتن ماده ایجاد می‌‌شوند.
تغییر رنگ و رسوب
تخریب بیولوژیکی

آسیب‌‌های مختلف بسته به انواع مختلف سنگ‌ها دارد، به عبارت دیگر برخی از انواع آسیب‌‌ها در گونه‌ای از سنگ‌‌ها مشاهده می‌شود در حالی که عامل تخریب بر روی سنگ‌‌های دیگر تأثیری نمی‌‌گذارد و موجب آسیب نمی‌‌شود. ترک‌‌ها به وضوح با چشم غیر مسلح قابل مشاهده هستند و انواع مختلفی دارند، ممکن است شما با ترک‌های ظریف و کوچک، شبکه‌های مختلف ترک خوردگی یا شکستگی‌‌های بزرگ مواجه شوید.

به عنوان مثال، زنگ زدگی ساختار محافظ آهنی در داخل سنگ ممکن است باعث ایجاد ترک شود. تغییر شکل انواع مختلفی دارد که شامل خم شدن یا پیچ خوردن سنگ می‌‌شود و‌‌ معمولاً در ساختارهای سنگ مرمریت متداول است (ICOMOS 2010، 10 ‐ 15).

جداسازی شامل موارد مختلفی است. به عنوان مثال می‌‌توان به جدا شدن لایه بیرونی سنگ، جداشدگی‌‌های دهانه مانند در یک نقطه ناشی از فشار داخلی، جدا شدن به دلیل ساختار لایه‌‌ای سنگ، جدا شدن تک دانه‌‌ها و حتی در مقیاس‌‌های بزرگتر ناشی از فشار خارجی و یا به علت وجود نمک‌‌ها، آب و تنش‌‌های مکانیکی مختلف باشد.

معرفی سنگ مرمریت آباده

از بین رفتن ماده ممکن است به دلیل فرسایش سنگ و آسیب‌های مختلف مکانیکی ایجاد شود. به عنوان مثال، انتخاب سیلانت (sealant) نامناسب ممکن است باعث جدا شدن سنگ شود. به علاوه فرسایش می‌‌تواند ناشی از فرایندهای مختلف شیمیایی، فیزیکی یا بیولوژیکی باشد.

خسارات ناشی از فرسایش معمولی عموماً در انواع مختلف سند استون (sandstone) اتفاق می‌‌افتد. آسیب مکانیکی به میزان زیادی توسط افراد یا در اثر ضربه یا در اثر سایش سنگ (به عنوان مثال در کف‌‌پوشها ) ایجاد می‌‌شود.

یک گروه که متعلق به این دسته است “بخش گمشده” (missing part) نام دارد، به عبارت دیگر به بخش‌هایی از سازه‌‌ها، مجسمه‌‌ها و غیره گفته می‌‌شود که قبلا ًوجود داشته‌‌اند و اکنون گم شده‌‌اند (به عنوان مثال، بازوی جدا شده از مجسمه) (ICOMOS 2010, 28 – 41.).

تغییر رنگ و رسوب در سنگ‌ها ممکن است به علت رسوب‌‌های سطحی رنگ‌‌ها و یا تغییر رنگ خود سنگ، نمای رنگ یا خلوص رنگ ایجاد شود. تغییر رنگ بیرونی سنگ به ویژه در محیط‌‌های شهری در سطوحی که با آب باران تمیز نمی‌‌شوند نیز مشاهده می‌‌شود.

آلودگی هوا همچنین باعث ایجاد تغییر رنگ سطح سنگ می‌‌شود. به ویژه وجود نمک‌‌ها، خوردگی فلزات، قارچ‌ها و سایر باکتری‌ها و همچنین آتش سوزی ممکن است باعث تغییر رنگ شوند.

۵ عامل موثر بر قیمت سنگ سفید چینی

این دسته همچنین شامل پدیده‌‌های مختلفی که یک لایه نازک روی سطح سنگ ایجاد می‌‌کند (به عنوان مثال، لایه محافظ گرافیتی) یا صیقلی شدن ناخواسته یا عمدی سطح سنگ (به عنوان مثال، افرادی که به یک تخته سنگ تکیه داده و در نتیجه باعث ایجاد سایش در سطح سنگ می‌شوند) نیز می‌‌شود.

نقش و نگارهای(graffiti) دست بشر بر روی سنگ نیز متعلق به این دسته هستند(ICOMOS 2010, 42 – 63).

تخریب بیولوژیکی شامل ایجاد کلونی‌‌های بیولوژیکی مانند: پدیده‌‌های ناشی از رشد گیاهان، باکتری‌‌ها و قارچ‌ها روی سنگ است. اثرات مضر ناشی از این تجمعات محدوده متغیری از تغییراتی در ظاهر خارجی گرفته تا جدا شدن تکه‌‌هایی از سنگ در اثر وجود گیاهان بزرگتر دارد.

برخی از درجات مختلف آسیب به سنگ به صورت آسیب ظاهری و آسیب جزئی یا چشمگیر در ساختار سنگ دسته بندی می‌‌شوند. این نوع دسته بندی در شرایط مختلف با تشخیص میزان آسیب و تعیین نوع آن به تعمیر و بازسازی سنگ کمک می‌‌کند.