گرانیت محصولی از زمین است.
نامها را کنار بگذایم، تفاوت کاربردی بین محصولات کوارتز ساخت دست انسان و سنگ طبیعی حقیقی چیست؟ بیایید نگاهی بیندازیم به اینکه هر کدام از آنها چگونه شکل میگیرند.
یک سنگ طبیعی پیوسته محبوب برای پیشخوانها گرانیت است، یک سنگ آتشفشانی که زمانی ماگمای ذوب شده بود. ماگما در سرتاسر پوسته زمین اتفاق میافتد: در زیر سطح آتشفشانها، مابین شکافهای صفحات تکنوتیکی، و در مناطق کانونی.
بافت گرانیت گذشتهی آن را آشکار میکند. ماگمایی که نسبتا به آرامی خنک میشود، کریستالهای کوچکتر و یکدست تری خواهد داشت. ماگماهای عمیق تر آهسته تر خنک میشوند. در پروسه خنک شدن، آنها زیباتر میشوند، کانیهای بزرگ با اشکال پیچیده که یادآور هندسه اتمی درونی آنها است. گرانیتهای با کانیهای خیلی بزرگ پگماتیت (pegmatite) که نامیده شدهاند، وقتی کمی آب در ترکیب با ماگما وجود دارد شکل میگیرند، آب کانیها را تحریک میکنند تا با سرعت بیشتری شکل بگیرند.
در تمام موارد، سنگ در بازهی زمانی هزاران تا میلیونها سال از مایع به جامد تبدیل میشوند و در عمق مایلها زیر پوسته زمین شکل میگیرند. این فرایندهای زمین شناختی که به طور اجتناب ناپذیری آهستهاند، سنگی متراکم و بادوام را میسازند که بسیار بیشتر از طول عمر ما ماندگاری دارند. به لطف تنوعات در ترکیب ماگما، گرانیت در گسترهی تمام رنگهای طبیعی به وجود میآید، از رنگ تقریباً سفید تا قهوهای سرخگون، خاکستری سیر و مشکی. الگوها از ملایم تا پرهیجان و سرزنده متنوع میشوند، الگوها همچنین تنوعات زیباشناسی مناسب هر استایل و سلیقهای را دارند. هر قطعه از سنگ طبیعی منحصربفرد است و حاوی نشانههایی از زمان و مکان به خصوصی در تاریخ سیاره زمین هستند.
کوارتز ساخت دست انسان از قالب در میآیند.
اسلبهای کوارتز تولیدی شامل سه عنصر ترکیبی عمده است: ذرات کانی کوارتز، رزینها، و رنگ دانهها. ذرات کوارتز میتوانند از اندازه تقریبا 5 میلی متر تا کمتر از یک میلی متر متنوع باشند. رزین پلی استر، تکههای کانی را به یکدیگر پیوند میدهد. در برخی موارد، رزین به طور یکدستی در اسلب مخلوط میشود، و در دیگر موارد بسته به طراحی، نواحی ملموسی از رزین مشهود است.
این مورد درباره رنگ دانهها نیز صادق است؛ برخی از طراحیها سراسر یک رنگ مشابه دارند، درحالیکه برخی دیگر چرخشها و رگههایی از ته رنگهای مختلف دارند، چرخشها و رگههایی که اغلب به منظور تقلید از الگوهایی هستند به طور طبیعی در سنگهای طبیعی به وجود میآیند.
کوارتزهای تولیدی با مخلوط کردن عناصر ترکیبی به وجود میآیند، و سپس ترکیب درون یک قالب ریخته میشود. تولیدکنندگان مختلف فرایندهای مختلفی را بکار میبرند، اما ترکیبی از لرزش، فشرده سازی، حرارت، و خلاء، برای پخت اسلبها از حالت آبکی به جامد و سفت بکاربرده میشود.
آزمون سختی اسلبهای کوارتز
وبسایت یک تولیدکنندهی عمدهی کوارتز چنین گزارهای را درمورد ماندگاری محصول خود بیان میکند:
«{نام کمپانی} بسیار سخت تر از گرانیت و سنگ مرمریت است و آن را ماندگارتر میسازد. این بدین معناست که {برند کمپانی} احتمال کمتری دارد که خراش بردارد، شکستگی پیدا کند، یا لکه بگیرد و برای سالیان خدمات بی دغدغه دارد.
قبل از اینکه به سراغ بررسی واقعیت در زمینه سختی سنگ برویم، ارزش درنگ کردن برای اشاره به این نکته وجود دارد که سختی تنها به مقاومت سطح در برابر خراش مرتبط میشود. سختی کمتر ارتباط با ضربه خوردن دارد و هیچ ارتباطی به لکه شدن ندارد.
آیا سطح سازی کوارتز خیلی سخت تر از گرانیت است؟ تشخیص این امر با استفاده از ابزارها فلزی نوک تیز که در مقیاس موس در سختیهای متفاوتی درجه بندی شده است آسان است. در موارد آزمایشی که نمونه حاوی عناصر بزرگ از کانی کوارتز بوده است، سنگ دانههای یک کوارتز منفرد، سختی درجه 7 را تاب آوردند. ماده «ماتریکس» دور عناصر بزرگتر، به طور کلی 6 تا 7، و با برخی قسمتها که مقاومتشان بین 5 و 6 بود. انباشتههای بزرگتر رزین بین 5 و 6 بود. در رنگهایی که عناصر یکپارچه و سنگ دانههای مرغوب داشتند، سختی درجه 6 تا 7 دارد.
در مقایسه با گرانیت این نتایج چطور است؟ کانی کوارتز درجه سختی 7 دارد. فلداسپار درجه ساختی 6 تا 6.5 دارد. این دو کانی حدودا 100% و 90% از گرانیت استاندارد تجاری را تشکیل میدهند. دیگر کانیهای رایج در گرانیت میتواند شامل هورنبلند (درجه سختی 5-6)، پیروکسن (درجه سختی 5-6)، بیوتیت (درجه سختی 2.5-3)، و گارنت (درجه سختی 6.5-8.5) باشد.
من نمونههایی را از چندین تولیدکننده متفاوت کوارتز تحلیل کردهام. نمونههای کامبریایی که من آزمایش کردهام، شبیه، یا کمی نرم تر از سنگ گرانیت بودهاند. آنها “بسیار سخت ترند”؟ خیر.
بررسی دیگر برندها نتایج مشابهی به بار آورد. ماتریکس سنگ دانه مرغوب در رنگهای سیزاراستون همچون رنگ سرشیری، آبی لاگوسی، و شفاف بی رنگ، درجه سختی بین 5 و 6 دارند، درحالیکه عناصر بزرگتر یک کوارتز منفرد در انواع سنگ دانه-درشت دارای درجه سختی 7 بود. نمونههای پنتال (Pental) به طور کلی بین 6 و 7، و در برخی نقطهها بین درجههای 5-6 بود. نمونههای ال جی ویاترا (LG Viatera) در حدود 6 یا کمی کمتر بودند. رنگهای سایلایتون نبیولا (Silestone Nebula) نیز مابین 5 و 6 بود.
این نتایج منطقیاند. صرف نظر از اینکه در سنگ طبیعی یا ترکیب ساخت دست انسان باشند، عناصر کوارتز سختی 7اند. پرکنندههای پلی استر و متریالهای چسباننده نرم تر از کوارتز هستند، که در مقادیر نرم تر در قسمتهایی از اسلب منعکس شده است.
دیو اسکات (Dave Scott)تولید کننده سنگ، برای 25 سال مشغول ساخت پیشخوانها بوده است. وی در زمینه سنگ کوارتزیت، سنگ طبیعی، و متریالهای سرامیک زینتی کار میکند و مزیتهای هرکدام از آنها را تحسین میکند. مغازه او، Slabworks در مونتانا، مشتریان درجه یکی در حوالی تفرجگاههای کلوب اسکی Big Sky و Yellowstone دارد، و همچنین مالکان معمولی تر در منطقه بزمن (Bozeman) دارد.
وی میگوید: «من مخالف کوارتز نیستم»، «فقط طرفدار برخی از روشهای بازاریابی آنها نیستم». در تجربه او بزرگ ترین نقطه ضعف کوارتزهای تولیدی، نحوهی صدمه دیدن آن توسط حرارت است. وی به کنایه میگوید: «من میدانم، به اندازه کافی آنها را تعویض کردهام.» وی میافزاید که ماهیتابههای الکتریکی و آرام پزها بزرگترین مقصرها هستند و میتوانند باعث ترک خوردگی یا سوختگی سطوح کوارتز شوند. اسکات طی دوره کاری خود، کاستیهای بیشماری در پخت و پز رومیزی (توکار) مشاهده کرده است، که تعداد آنها بسیار بیشتر از اسلبهای سنگ طبیعی بوده است.
اسکات اشاره میکند که بسیاری از تولیدکنندگان کوارتز دست بالا مقدار کانی کوارتز را در محصولاتشان ثبت میکنند، اما معمولاً دست پایین را ذکر نمیکنند. وی میگوید: «مقدار کانی کوارتز از 80تای پایین تا نهایتاً 93% درصد درجه بندی میشود.» وی در همین حین توضیح میدهد که رنگهای یکدست معمولاً درصد پایین تری از کانیهای کوارتز دارند.
وقتی صحبت از این شد که کمپانیهای کوارتز تولیدی محصول خود را سنگ طبیعی مینامند، اسکات کمی نگران به نظر رسید. وی به کنایه گفت: «یا {سنگ طبیعی} هستید، و یا نیستید»، و افزود که ادعای کمپانیهای کوارتز ساخت دست انسان «رقص خطی قدرتمند و فاخر» است.
اسکات میگوید: «آنها تلاش میکنند خودشان را با سنگ طبیعی قیاس کنند». او از پنجره به ردیفهای گرانیت، کوارتزیت، و مرمریت در محوطه اشاره کرد که ب بارش برف اخیر آراسته شده بودند، و با همدلی ادامه داد: «ولی اینها منحصربفردند، قطعههای خلق شده هنر توسط خداونداند تا ما از آنها لذت ببریم.»
تفاوت بنیادین بین محصولات کاملاً طبیعی در برابر کالاهای مشابه مهندسی شده در همینجا قرار دارد. جای هیچ شکی نیست که سنگ واقعی محصولی از زمین است که توسط زمین شناسی، خداوند، یا هر ترکیبی که ترجیح میدهید، خلق شده است. سنگهای طبیعی فراوان و بخشی بنیادین از سیارهی ما هستند. سنگهای طبیعی به خانهها و اماکن عمومی، حیات و انرژی میبخشند و بدون شک زیباشناسانه هستند. در میانهی سردرگمی که استراتژیهای بازاریابی موجب شدهاند، شاید کاربردی ترین نتیجه گیری در ضرب المثلی قدیمی نهفته است: تقلید، خالصانه ترین شکل تملق است.