سنگ های ساختمانی

سنگ های ساختمانی

سنگ چینی ( کریستال)

توده سنگ های آهکی یا دولومیتی هستند که در اثر عوامل درونی، نظیر درجه حرارت و فشار، دوباره متبلور شده‌اند و از این رو جزء سنگهای دگرگون به شمار می‌روند. سنگهای چینی در نقاط مختلف از نظر میزان دگرگونی و بعضی ترکیبات شیمیایی متفاوت هستند. سنگ چینی اغلب دارای بلورهای درشت است. این بلورهای درشت وجه تمایز سنگ چینی با سنگهای کربناتی رسوبی است.

از نظر ساختمان درونی سنگ و دانه بندی کریستال سنگ، یک معدن با معدن دیگر متفاوت است. کانی اصلی تشکیل دهنده اغلب چینی‌ها کلسیت است.

همچنین سنگ های چینی دارای کانی‌هایی مانند کوارتز، هماتیت، پیریت و … نیز هستند. در بعضی از سنگهای چینی کوارتز وجود دارد که با افزایش آن میزان سختی سنگ زیادتر می شود. اگر سنگ چینی کاملا ً خالص باشد دارای رنگ سفید و درخشندگی است.

رنگ خاکستری روشن تا سیاه در این سنگها نشان دهنده وجود مواد کربن‌دار در آنهاست. رنگ های سبز معمولا ً توسط کلریت یا سیلیکات‌های دیگر تولید می‌شوند. رنگ صورتی و قرمز به علت وجود ذرات بسیار ریز پراکنده هماتیت و یا کربنات منگنز و رنگ زرد و کرم بر اثر وجود لیمونیت است.

استفاده از سنگ چینی در نمای خارجی

استفاده از سنگ چینی برای نما و فضای خارجی کاملاً فنی و صحیح است. سنگ چینی از لحاظ جذب آب و چسبندگی دوغاب بین گرانیت و تراورتن است. نه به اندازه ی تراورتن جذب کننده دوغاب و نه به اندازه ی گرانیت نچسب است.

در ایران استفاده از این سنگ برای نما از قدیم رایج بوده است. اگر دقت کرده باشید سنگ چینی نمای اصلی بسیاری از ساختمان های قدیمی به خصوص در مناطق گرمسیر است. چرا که رنگ روشن آن باعث می شود تا گرمای زیادی جذب نما نشود و ساختمان از گرمای زیاد در امان باشد.

مقاومت این سنگ در مقابل هوازدگی سطحی و عمقی به طور متوسط خوب و قابل اعتناست. در بعضی از معادن، سنگ چینی می تواند با تراورتن و گرانیت هم رقابت کند.

بنای اُپرای شهر اُسلو در کشور نروژ نمونه بسیار خوبی است که در آن از این سنگ در قسمت های خارجی استفاده شده است.این بنای مهم معماری در نزدیکی دریاست و مقداری از آن در آب فرو رفته و ایده شکلی آن کوه یخی است که از دریا بیرون آمده. با توجه به درجه حرارت بسیار پایین دمای دریا در نروژ که همیشه زیر صفر است.

انتخاب این سنگ از یک طرف کمک کرده تا تداعی کننده رنگ سفید یخ باشد .از طرف دیگر مقاومت خوب سنگ امکان داده که از آن در چنین فضایی استفاده شود.

البته برای جلوگیری از  لیزخوردگی، روی سنگ را کاملاً تیشه ای (بوش همر bush hammer) کرده اند .

برای اطمینان از مقاومت سنگ در طول سالهای دراز و عمر بالای آن از سنگ ضخیم تر یعنی هشت سانتی متری استفاده کرده اند. همچنین کل سنگ را به صورت خشک نصب کرده اند.

این بنا در مجموع کار بسیار زیبا و جذابی شده است. زینت بخش این شاهکار، سنگ چینی کارارا است که یکی از معروف ترین معادن چینی دنیا به شمار میرود.این سنگ می تواند برای مصنوعات سنگی هم مورد استفاده قرار گیرد.

حتی کیوبیک آن هم مثل کیوبیک گرانیت و تراورتن مصرف می شود. سنگ چینی به صورت جدول هم می تواند مفید و زیبا باشد.مثلاً استفاده از آن در طرح بازسازی پیاده رو و جوی آب خیابان ولی عصر (عج) کاملاً به جا و صحیح است.

در این طرح برای ساخت تمامی جدولها از میدان تجریش تا میدان راه آهن تهران از سنگ چینی لایبید بدون فرآوری(un polished) استفاده شده که در قسمتهایی از کارها این جدولها تیشه ای شده اند و مختصری هم ابزار خورده اند.در بعضی قسمتهای کف نیز کیوبیک گرانیت و در بعضی قسمتها کیوبیک چینی به کار رفته است.

استفاده از سنگ چینی در فضای داخلی

استفاده از سنگ پیرو فاکتورهای مختلفی است که یکی از آیتم های اصلی آن مُد است. در یک کلمه در حال حاضر سنگ چینی برای فضای داخلی مُد نیست. یک قسمت آن به این موضوع بر میگردد که چون چینی دارای رنگهای سفید و خنثی و سرد است.

فضای داخلی را به آن گرما و جذابیتی که مورد نظر طراح است نمی رساند. دلیل دیگر اینکه این سنگ را کارخانه هایی با کیفیت ساب و برش پایین فرآوری کرده اند و ما عادت کرده ایم چینی را با کیفیت فرآوری بد و بیشتر در ابعاد بیست سانتیمتر طولی و در مکانهای درجه چندم ببینیم.

این یک عامل مهم روانی است که تقاضای سنگ چینی را در فضاهای داخلی به حداقل میرساند . اما بعید نیست در آینده با فرآوری خوب و در ابعاد بزرگ دوباره مُد شود و بتواند جایگاه تازه ای برای خودش دست وپا کند. خوش شانسی و اتفاقی که در سالهای اخیر برای تراورتن افتاد در خانه سنگ های چینی را هم بکوبد.

این اتفاق در سالهای گذشته برای سنگ لاشتر هم افتاد. این سنگ همیشه به صورت تیشه ای استفاده می شد و قیمت پایینی داشت. عده ای پیدا شدند که بلوک خوب و بزرگ وقوارۀ آن را خریدند؛ اسلب گرفتند؛ خوب فرآوری کردند و صادر نمودند. کم کم بازار داخل هم به ارزش آن پی برد و بعد از سال ها به عنوان سنگ تزئینی ساب خورده برای خودش جایی باز کرد وتقاضا برای این سنگ بالا رفت.

در این زمینه رگه های سنگ چینی می تواند کمک زیادی به جلب نظر بیشتر طراحان و مصرف کنندگان کند. چنانچه از داستان بوک مچ (book match) نظیر سنگهای مرمر و تراورتن در سنگهای چینی هم استفاده شود (این شدنی است) این سنگ می تواند به زودی از یک سنگ کم ارزش، به یک سنگ تجاری با ارزش تبدیل شود.

با یک بار بازدید از یک نمایشگاه اروپایی –به خصوص ورونا- میتوان عملی بودن چنین دیدگاهی را با چشم دید.

ببینید  که چطور از یک سنگ چینی کارارا و مشابه آن، استفاده های زیبا، به یاد ماندنی و در خور این سنگ میشود و آنها که به این زیبایی سنگ چینی را دوباره زنده کردند حتماً دعای خیر سنگهای چینی پشت سرشان خواهد بود. استفاده از سنگ چینی جهت تابلو سنگهای cnc سه بعدی هم بسیار زیبا وجذاب است.

چنانچه بخواهیم از سنگی نازک توقع مقاومتی خوب داشته باشیم و آن سنگ هم خیلی سفت و محکم و غیر قابل فرآوری نباشد، از چه سنگی استفاده کنیم؟

چنانچه بخواهیم نقشی را روی سنگی حکاکی کنیم و آن سنگ را در معرض برف و باران هم قرار دهیم و مثل تراورتن نیاز به فرآوری جدی نداشته باشد، از چه سنگی استفاده کنیم؟ جواب مشخص است؛ سنگ چینی!

این بحث برای طراحانی که خودشان مؤلف یا مدساز هستند میتواند جالب توجه باشد. بد نیست معدن داران هم به این نکته توجه داشته باشند که احتمال دارد یک روز دوباره سنگ چینی مد شود. چرا که هم لیاقتش را دارد و هم پیشینه اش را.

سنگ چینی توسط دستگاههای برش سنگ نرم بریده می شود و معمولا ً نیاز به توری و رزین خاصی ندارد، چرا که دارای تخلخل و رگه های خالی بسیار کمی است.

پدیده رد شدن نور از سنگ، پدیده بسیار جذابی در معماری سنتی و مدرن است هرچند این پدیده مخصوص مرمرهاست و در آینده بحث آن خواهد آمد اما در بعضی از سنگهای چینی هم وجود دارد و سنگ چینی در این خاصیت تا حدودی با سنگهای مرمر شریک است و یکه تازی سنگ مرمر را تحت تأثیر قرار داده است.

سنگ تراورتن

سنگ تراورتن نوعی سنگ رسوبی ساخته شده از کلسیت کریستال است و در رنگ‌های کرم، سفید و خاکستری برای دکوراسیون داخلی و خارجی کاربرد دارد. این سنگ یکی از پرکاربردترین انواع سنگ های ساختمانی در نماهای مدرن و همچنین نماهای کلاسیک است. تراورتن دارای بافتی متخلخل و رنگ‌های متنوع و نواری شکل است که تنوع رنگی آن به علت اختلاف در ترکیباتی است که در زمان رسوب‌گذاری در عناصر سنگ وجود دارند.

سنگ تراورتن خاصیت صیقل پذیری و برشکاری بالایی دارد که درخشندگی بالایی به وجود می‌آورد و آن را برای استفاده در نماهای حجمی مناسب می‌کند. از سنگ تراورتن در نماهای رومی استفاده می‌شود که می‌تواند انواع حجم‌های لازم را با استفاده از آن به دست آورد.

وجود تخلخل در این سنگ باعث شده مقاومت آن برابر عواملی مانند انبساط، یخ‌زدگی، انقباض، گرما و غیره بالا باشد. به علت تخلخل بالای سنگ تراورتن این سنگ از انواع سنگ های ساختمانی مناسب برای کف‌پوش ساختمانی است زیرا مانع از سر خوردن می‌شود.

از انواع سنگ تراورتن می توان به استالا كتيت و استالاگميت اشاره نمود.

از جمله معروف ترین سنگ های تراورتن، سنگ تراورتن حاجی آباد است که در کل دنیا شناخته شده است. این سنگ دارای طرح ابر و بادی و موجدار است و از قابلیت برشکاری فوق العاده ای برخوردار می باشد. سنگ حاجی آباد برای استفاده در نماکاری ساختمان و لابی هتل ها گزینه ای ایده آل می باشد.

سنگ مرمر

سنگ مرمر نوعی سنگ آهکی است که تحت فشار و حرارت به واسطه تبلور مجدد هنگام دگرگونی سنگ‌های آهکی ایجاد می‌شود. این نوع سنگ هم به صورت یکدست و هم با رگه‌هایی به رنگ‌های متنوع یافت می‌شود. این رگه‌ها به دلیل ناخالصی‌هایی است که در سنگ آهک اولیه وجود داشته است. سنگ مرمر با رنگ‌هایی متمایز از دیگر سنگ‌های طبیعی دیده می‌شود. رنگ‌هایی مانند قرمز، زرد، سفید، خاکستری، ارغوانی و سبز.

سنگ مرمر از قابلیت صیقل پذیری بالایی و سطحی آینه‌ای دارد. به دلیل جلای بالا و رنگ‌های زیبا از انواع سنگ های ساختمانی است که برای دکوراسیون داخلی، کف‌پوش، ستون‌ها، پله‌ها و تزئینات داخل ساختمان استفاده می‌شود. سطح درخشان و نگهداری و تمیز کردن آسان سنگ مرمر آن را مناسب کاربرد در آشپزخانه می‌کند.

البته قیمت سنگ مرمر در مقایسه با سایر سنگ‌هایی که در دکوراسیون داخلی ساختمان به کار می‌روند بالاتر است.

سنگ لایم استون

این گونه سنگ‌ها به نسبت سنگهای تراورتن و مرمریت به لحاظ زمین شناسی جوانتر بوده و در معرض فشار و دمای بالا قرار نگرفته‌اند. از این رو سنگ‌های کاملاً رسوبی محسوب می‌شوند. این سنگ‌ها به نسبت مرمریت و تراورتن بیشترین جذب آب را دارند و در مقابل فرسایش مقاومت کمتری دارند.

نمونه‌هایی از پر مصرف‌ترین سنگ‌های لایم استون عبارتند از : سنگ سمیرم، کوه سفید قم، اسلام آباد و … مزایای این سنگ قیمت مناسب و یکدستی در رنگ آن است و جذب آب بالا و مقاومت کم در برابر فرسایش از معایب آن است. از این رو این سنگ‌ها تنها برای مکان های دور از رطوبت و فرسایش می‌توان توصیه کرد. بهترین مکان کاربرد آن کنار راه پله‌ها (بغل پله‌ها) و دیواره پارکینگ می‌باشد .

سنگ گرانیت

سنگ گرانیت یکی متداول‌ترین انواع سنگ های ساختمانی از دسته سنگ‌های آذرین است این سنگ به رنگ‌های قرمز، سیاه، قهوه‌ای، شکلاتی، صورتی، آبی و سبز وجود دارند با استفاده از این سنگ به راحتی می‌توان در فضا هارمونی و هم‌خوانی ایجاد کرد. گرانیت بسیار سخت و بادوام با قابلیت صیقل پذیری بالا است. در برابر نفوذ آب و ضربه مقاوم است.

یکی از ویژگی‌های خاص سنگ گرانیت قابلیت استفاده در کنار سایر مصالح نظیر فولاد، چوب و شیشه است. این قابلیت سبب شده که از این نوع سنگ به راحتی برای بیشتر بخش‌های ساختمان استفاده شود.

مقاومت در برابر حرارت و نفوذ آب ویژگی است که باعث می‌شود بتوانید به راحتی این سنگ را دکوراسیون آشپزخانه، سینک روشویی، سینک آشپزخانه، کانتر و کف‌پوش استفاده کنید.

استفاده از سنگ گرانیت به‌عنوان یکی از انواع سنگ های ساختمانی که در برابر ساییدگی و خوردگی مقاوم است، برای راه‌پله انتخاب بسیار مناسبی خواهد بود.

گرانیت در مقایسه با سایر سنگ‌ها از قیمت مناسب‌تری برخوردار است زیرا منابع آن به وفور در کشور یافت می‌شوند. همچنین هزینه‌های مربوط به نگهداری آن هم پایین است.

سنگ دیوریت

از دیوریت برای سنگ نما، سنگ پله و کف و نیز در جاده سازی استفاده می‌کنند. رنگ این سنگ خاکستری، خاکستری تیره و گاهی خاکستری مایل به سبز است.

سنگ گابرو

از گابرو به علت استحکام و مقاومت آن در برابر هوازدگی برای سنگ نما، کف، پل و تونل استفاده می‌کنند. رنگ گابرو خاکستری مایل به سبز، سبز و گاهی سیاه رنگ است.

سنگ کوارتزیت

سنگ کوارتزیت نوعی سنگ دگرگونی بسیار سخت است که در اثر دگرگونی ماسه سنگ در اثر فشار و گرمای بسیار زیادی در لایه‌های زمین به وجود آمده است. این سنگ سطحی زبر و سخت و در عین حال بلوری دار دو در رنگ‌های قرمز، خاکستری و قهوه‌ای موجود است. کوارتزیت از انواع سنگ های ساختمانی با ظاهری شبیه مرمریت ولی مقاومت بالاتر و مشابه گرانیت ولی سخت‌تر از آن است. قیمت سنگ کوارتزیت نسبت به سایر سنگ‌ها پایین‌تر است.

به علت مقاومت در برابر هوازدگی سنگ کوارتزیت برای پوشش دیوارها، نماکاری ساختمان، مرمت دیوارها، کفپوش‌ها گزینه مناسبی است. همچنین در دکوراسیون داخل خانه مثل آشپزخانه، پذیرایی و سرویس بهداشتی کوارتزیت کاربرد دارد.

سنگ مرمریت

یکی دیگر از انواع سنگ های ساختمانی سنگ مرمریت یا ماربل است. این سنگ، سنگی آهکی رسوبی است. مرمریت گاهی با مرمر اشتباه گرفته می‌شود اما در واقع هیچ شباهتی به سنگ مرمر ندارد چون سنگ مرمر از دگرگونی سنگ آهک به وجود آمده ولی مرمریت رسوبی است. این سنگ به سه دسته سنگ چینی، سنگ کریستال و سنگ ابری دسته‌بندی می‌شود.

سنگ مرمریت چینی بافتی ریزدانه و بلورین دارد که به سه نوع چینی سفید، چینی کریستال و چینی خاکستری تقسیم می‌شود. سنگ مرمریت کریستال بافتی دانه درشت و بلورین دارد و سنگ مرمریت ابری نیز از نوارهای غیر موازی حاصل از تجمع کانی‌های روشن و تیره تشکیل می‌شود.

این سنگ نسبت به سایر سنگ‌ها سبک‌تر اما پایدارتر است. سنگ مرمریت آب را جذب نمی‌کند اما در برابر هوازدگی و باران‌های اسیدی مقاومت کمی دارد. همین مقاومت کم باعث شده که این سنگ بیشتر در داخل ساختمان مثل کف‌پوش و دیوار پوش استفاده شود. سنگ مرمریت همچنین برای استفاده در دیوار پارکینگ و دیوار‌های راه پله مناسب هستند.