حیدر غیایی معمار دربار

زندگی نامه حیدر غیایی

حیدر قلی خان غیایی شاملو و شناخته شده با نام حیدر غیایی در سال ۱۳۰۱ در تهران و در خاندانی متمول ،بانفوذ و با اصالت خان متولد گردید و رشد کرد. حیدر غیایی در دبیرستان را در مدرسه ی آلمانی ها به پایان رساند تحصیلات خود را  در رشته ی معماری در  دانشگاه تهران ادامه داد. او در سال ۱۹۴۷ میلادی از دانشگاه تهران در رشته معماری فارغ التحصیل گردید و در سال ۱۹۵۲ گواهی (DPLG) خود را از مدرسه هنرهای زیبای پاریس (بوزار) دریافت نمود. وی در همان سال، برنده جایزه “Prix de Vienne” گردید.

پس از فارغ التحصیلی در سال ۱۳۳۱ به تهران بازگشت و دفتر شخصی اش را راه اندازی کرد. از آن به بعد زندگی حرفه ای او آغاز شد و در خلال این سال ها، پروژه  های خصوصی فراوانی را به انجام رساند که منجر به انتخاب وی برای طراحی ساختمان مجلس سنای ایران گردید.

ابوالحسن میرعمادی که از شاگردان و همکاران غیایی بوده است، از او به عنوان فردی با اندیشه های مدرن و باسواد یاد می کند. او می گوید امثال مهندس غیایی و مهندس محسن فروغی (که با یکدیگر شراکت داشته اند) انسان های بزرگی بودند؛ باسواد بودند و در عین حال به واسطه روابط و سمت هایی که از سوی حکومت و دولت داشتند، قدرتمند بودند.

سبک معماری حیدر غیایی

می توان مهندس غیایی را بنیانگذار معماری مدرن و پست مدرن در ایران دانست؛ همچنین توجه ایشان به معماری ایرانی همواره مشهود بوده است. علاوه بر ذوق و قریحه ی معماری، ایشان در سیستم مدیریت و پایه  گذاری روش  های نوین پروژه های بزرگ جزو پیشروان کشور ایران بود. جریانات غالب معماری ایران در دوران پهلوی دوم به یک جریان تاثیرگذار معماری مدرن تبدیل شد. معماری شکل گرفته در این دوره عمدتاً توسط مجرای کارهای معماری و اندیشه های جریان ساز اروپا از جمله سبک بین المللی حمایت می شد و ماحصل آن صورت ایرانی معماری مدرن بود که به عنوان معماری شبه مدرنیستی نام گذاری گردید.

موقعیت ویژه  ی غیایی که او را در جایگاه مشاور معماری دربار قرار داده بود، او را به معماری تاثیرگذار تبدیل می  کرد که هیچ فرصتی را برای پیشبرد تمام  و کمال پروژه  های خود از دست نمی  داد. بی  شک پروژه  های مهمی که توسط غیایی پیش برده شدند بخش بااهمیتی از جریان معماری دهه  های سی تا پنجاه شمسی را شکل داده اند. در آن دوران بود که بر اثر تحولات گسترده، سیمای شهرهای ایران نیز دگرگون شد و بناهای جدید مانند: مجتمع های مسکونی، هتل ها، سینماها و … طراحی و ساخته شدند.

حیدر غیایی شاملو همچنین به عنوان استاد در دانشگاه تهران به تدریس معماری پرداخت (آتلیه غیایی) و چندین نسل از معماران را آموزش داد. شیوه مهندس غیایی در مسائل زندگی شخصی نیز مثال زدنی است! شیک  پوش ، خوش  خط ، اهل موسیقی و شعر و ادبیات ، خوش قریحه در انتخاب و سبک زندگی و اقتصاددان و استاد و پدری سخت گیر! ایشان دارای سه فرزند پسر بودند که هم اکنون هر سه جزو معماران موفق در خارج کشور می باشند.

حیدر غیایی پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران، ابتدا به فرانسه مهاجرت کرد و چند سال بعد دفتر معماری جدیدش را به همراه فرزندان خود در شهر سانفرانسیسکو برپا نمود. او در ۱۵ شهریور سال ۱۳۶۴ در ویلای خانوادگی خود در آنتیب در جنوب فرانسه درگذشت.

 آثار حیدر غیایی

• مجلس سنا (با همکاری آندره بلوک و محسن فروغی) این ساختمان پس از انقلاب ۱۳۵۷ محل مجلس شورای اسلامی بود.
• ایستگاه راه آهن مشهد
• ایستگاه راه آهن تبریز (با همکاری فرناند پویون)
• سینما مولن روژ
• سینما رادیو سیتی
• هتل استقلال تهران (هیلتون سابق)
• هتل کارلتون تهران
• هتل رویال رزیدانس
• کاخ فرح آباد
• بیمارستان مشهد
• بیمارستان لویزان
• خانه فرهنگ ایران در پاریس
• خوابگاه دانشجویان در فرانسه (با همکاری محسن فروغی، کلود پاران، آندره بلوک و کامران سپهبدی)
• بیش از ۳۰ ویلای شخصی که بیشتر آنها هنوز هم متعلق به خاندان غیابی شاملو هستند.