جوایز معماری
معماری به عنوان پلی میان علوم فنی و زیبایی شناختی در جوامع مختلف، بسیار مورد توجه است. پیدایش سبک های معماری نوین در کنار خلاقیت بی پایان معماران باعث خلق آثاری می شود که تاکنون وجود نداشته اند و یا باعث تلالو دوباره ی سبک های از پیش موجود می شود.
به دلیل گسترده بودن دامنه ی طرح های معماری، افراد مختلف در تلاش هستند تا آثاری متفاوتی را ارائه دهند و نقش خلاقیت را در دنیای هنر برجسته تر کنند. از این رو مسابقات زیادی نیز در زمینه ی معماری در کشور های مختلف برپا شده اند و هر یک با اعطای جوایز خاص خود در تلاش هستند تا حمایت بیشتری از خلاقیت ها و تلاش های حوزه ی معماری داشته باشند. در ادامه به معرفی و بررسی برخی از جوایز معماری مهم پرداخته شده است.
1- جایزه معماری پریتزکر (Pritzker):
هدف از این جایزه که توسط جی ای. پریتزکر و همسرش سیندی در سال 1979 پایه گذاری شده، قدردانی از معمار یا معماران است که در قید حیات می باشند و آثار آن ها ترکیبی از استعداد، دیدگاه و تعهد است. این جایزه به عنوان یکی از مهم ترین جوایز حوزه ی معماری، توسط سرمایه گذاری هیات (Hyatt) پشتیبانی مالی می شود. جایزه سالانه شامل 100 هزار دلار آمریکا، تقدیر رسمی و یک مدال از جنس برنز است. جایزه ی پریتزکر از برترین جوایز معماری دنیا محسوب می شود و از آن به عنوان جایزه ی نوبل معماری یاد شده است.
مارثا ثورن مدیر اجرایی این جایزه، نامزدها را از میان برندگان جایزه ی آکادمی ها، منتقدان و سایرین انتخاب می کند. به علاوه، متقاضی مجاز، برای شرکت در مسابقه می تواند تا قبل از 1 نوامبر هر سال درخواست حضور در این رویداد را ارائه دهد.
هیئت داوری مستقل شامل 5 تا 9 عضو است که در حوزه های تخصصی خود نظیر معماری، تجارت، آموزش، انتشارات و فرهنگ فعالیت دارند. هیئت داوران، برنده را در بهار هر سال معرف می کند. از سال 2005 پیتر پالومبو به ریاست جایزه پریتزکر (pritzker) انتخاب شده است. رؤسای قبل از وی، کارتر براون (1979-2002) و روس چایلد (2003-2004) بوده اند.
2- جایزه آقاخان
جایزه آقاخان (AKAA)، توسط کریم آقاخان در سال 1977 پایه گذاری شد و هر سه سال یک بار به پروژه معماری اعطا می شود که نیازها و اولویت های جوامع اسلامی را در نظر بگیرد. جایزه معماری آقاخان بر خلاف جایزه پریتزکر، بر روی شیوه های بومی و اسلامی و راهبردهای معماری کهن و نوین در توسعه جهان سوم نیز متمرکز است. جایزه آقاخان از نظر مالی برترین جایزه معماری در جهان محسوب می شود. به برنده ی این جایزه ۱ میلیون دلار آمریکا اعطا می گردد.
3- مدال طلای AIA
مدال طلا بالاترین افتخار را در بین جوایز سالانه ی انجمن معماران آمریکا را دارد. هدف از اعطای این جایزه قدردانی از افرادی است که آثارشان تاثیر پایدار بر معماری دارد. مدال طلای AIA به عنوان یکی از معتبرترین جوایز حوزه معماری به شمار می رود. از معماران شناخته شده ای که این جایزه را دریافت نموده اند می توان به فرانک لوید رایت (Frank Lloyd Wright)، فرانک گهری (Frank Gehry)، جولیا مورگان (Julia Morgan) و موشه سفدی (Moshe Safdie) اشاره نمود.
4- ریبا (RIBA)
جایزه بین المللی ریبا از طرف موسسه سلطنتی معماران بریتانیا به ساختمان های سراسر انگلستان و سایر نقاط جهان اخصاص داده شده است. طی 50 سال گذشته، این جایزه به صورت سالانه به آثاری اعطا شده است که دستاوردهایی در نوآوری معماری صرف نظر از شکل، اندازه و بودجه داشته اند.
5- مدال طلای UIA
جایزه معماری UIA در سال 1948 در لوزان سوئیس تأسیس شد. از سال 1984 اتحادیه بین المللی معماران مدال طلای UIA برای قدردانی از معمار و یا گروهی از معماران در نظر گرفته شده که با آثار و روش های حرفه ای خود خدماتی را به مردم و جامعه ارائه داده اند. مدال طلای UIA هر سال یکبار اعطا می شود و طی یک مراسم رسمی در کنگره جهانی معماران UIA از برنده قدردانی می شود.
انجمن UIA امیدوار بوده تا با سرمایه گذاری در این جایزه، اعتباری همانند جایزه نوبل در زمینه های هنر، علم و صلح بدان ببخشد. این جایزه به معماری اعطا می شود که در قید حیات باشد و در طول عمر و کارش به مردم، جامعه و همچنین ارتقای هنر معماری کمک نموده باشد.
سایر جوایز معماری معتبر:
جایزه معماری مستر پرایز (MasterPrize) در گذشته به عنوان AAP شناخته می شد. این جایزه معماری توسط گروه فرمانی (FARMANI) و از سال 2007 به ترویج طراحی های هوشمندانه و پایدار چند رشته ای پرداخته است. جایزه معماری مستر پرایز دو برنامه سالانه را شامل می شود:
- جایزه طراحی سال جهت معرفی افراد و تیم هایی که کمک قابل توجهی به معماری، طراحی داخلی و طراحی چشم انداز نموده اند.
- جایزه شرکت سال جهت معرفی شرکت های خلاق و الهام بخش در معماری، طراحی داخلی و طراحی چشم انداز در سراسر جهان.