وارطان هوانسیان معروف به آرشیتکت وارطان

زندگی نامه وارطان هوانسیان

وارطان هوانسیان معروف به آرشیتکت وارطان در سال  ۱۲۷۴ ، در تبریز، در خانواده ای پر جمعیت، متولد شد. معمار ارمنی تبار اهل ایران بود. او از مدافعان سرسخت معماری مدرن در ایران به شمار می آمد. از کودکی گرایش وی نسبت به هنرها و صنایع مستظرفه چشمگیر بود و نقوش زیبایی که مادرش روی پارچه می بافت توسط او طراحی می شد.

تحصیلات ابتدایی وارطان در دبستان هایکازیان تاماریان و دوران متوسطه در دبیرستان مرکزی تِماکان تبریز در 1292 به پایان رسید. او با استعدادی که طی دوران تحصیل در زمینۀ ی طراحی از خود نشان داد پس از اتمام تحصیلات مدتی در سمت طراح در کارخانۀ قالی بافی تبریز مشغول به کار شد.

سپس به تهران مهاجرت کرد و در این شهر به تدریس در مدارس ارمنیان پرداخت و در سمت عضو هیئت مدیره و مدرس در دبستان هایکازیان مشغول به کار و تدریس شد. درسال 1297، برای ادامۀ تحصیلات خود به پاریس رفت.

وارطان هوانسیان در زمستان ۱۲۹۷ اواخر جنگ جهانی اول عازم پاریس شد و به دلیل علاقه بسیارش به نقاشی به تحصیل در این رشته در مدرسه ی هنرهای زیبای بوزار پرداخت.اما پس از مدت زمان کوتاهی به توصیه اطرافیان به رشته معماری روی آورد و در ۱۵ اکتبر ۱۹۱۹ در مدرسه اختصاصی معماری پاریس ثبت نام کرد. در سال ۱۹۲۳، از این مدرسه فارغ التحصیل شد و بلافاصله تحصیلات خود را در رشته شهرسازی همان مدرسه ادامه داد.

او در سال ۱۳۰۱ تحصیلات معماری را به پایان رساند و به مدت ۱۳ سال در فرانسه به کار معماری پرداخت. حین ادامهٔ تحصیلات عالی وارطان هوانسیان به همراه گروهی از همکارانش به کارعملیات ترمیم خرابی های پس از جنگ جهانی اول در اطراف پاریس گمارده شد. در این کار، اقبال با وی بود زیرا توانست مدتی زیردست معماری چیره دست به نام آنری سواژ (Henri Sauvage) تجربیاتی گران بها کسب کند و سپس، با افتتاح دفتر شخصی خود کار را ادامه دهد.

در سال 1314 به اقامت خود در پاریس پایان داد و به ایران بازگشت و به استخدام دولت درآمد و در اداره شهربانی مشغول به کار شد و توانست مقام اول مسابقه طراحی هنرستان دختران در تهران را در همین سال کسب نمود. بناهای متعددی توسط هوانسیان در طی سال های کاری او ثبت گردیده و علاوه بر آن ها مقالات و مجلات موفقی از وی ثبت شده و در این زمینه نیز فعال بود.

چند نموده از فعالیت های فرهنگی وی عضویت در انجمن آرشیتکت های ایران به عنوان مؤسس، عضویت در هیئت تحریریه مجله «آرشیتکت» و صاحب امتیاز و مدیرمسئول مجله «معماری نوین» که در بین سال های ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۴ انتشار می یافت، بود. وارطان هوانسیان سرانجام در سال 1361 در تهران درگذشت و در «آرامستان بوراستان»، به خاک سپرده شد.

 سبک معماری هوانسیان

در مورد اندیشه و سبک معماری وی می توان گفت ساختمان های هوانسیان از معماری مدرن پیش از جنگ جهانی دوم، آرت نوو، دیدگاه های باوهاوس و آثار آدلف لوس و لوکوربوزیه تأثیر می پذیرفت.

او مخالف التقاط گرایی و تقلید از شکل های معماری سنتی ایرانی بود. بااین وجود توجه زیادی به رسوم اجتماعی داشت و سعی می کرد در ساختمان های مدرن به آن پاسخ گوید

سبک های وارطان هوانسیان را می توان اینطور نام برد:

• در عدم استفاده از تقارن
• رعایت اصول عقلانی و عملی
• خالص گرایی فرم ها
• پنجره های افقی به سبک لوکوربوزیه
• ایجاد خم در نبش ساختمان های دو نبش
• روکار سازی های سیمانی با رنگ های مختلف
• پلکان های معلق
• لبه های سیمانی بالای پنجره ها
• دور ساده سقف یا به اصطلاح «چفته وارطان»

آثار وارطان هوانسیان :

• هنرستان دختران
• هتل (مهمانخانه) دربند
• کاخ سعدآباد
• مهمانخانهٔ ایستگاه راه آهن
• سینما دیانا
• مهمان پذیر لاله
• ساختمان جیپ
• هتل (مهمانخانه) فردوسی
• سینما متروپل
• خانه مسکونی واقع در خیابان طالقانی
• ساختمان تجاری مسکونی اخوان
• مجموعهٔ تجاری مسکونی جامی
• دبیرستان حرفه ای نمازی (شیراز)
• ویلای شخصی وارطان هوانسیان (زعفرانیه)
• ساختمان بانک سپه، شعبه توپخانه تهران
• ساختمان بانک سپه شعبه مرکزی اصفهان
• ساختمان بانک سپه شعبه بازار
• تکمیل باشگاه افسران وزارت جنگ (طرح اصلی توسط گابریل گورکیان)، تهران