بهترین سنگ نما
درباره ی بهترین سنگ نما نظرات مختلفی وجود دارد. وقتی صحبت از نما در ساختمان می شود، افراد مختلف ممکن است ایده های گوناگونی نیز داشته باشند. عده ای بر این باورند که نمای ساختمان، به عنوان پیشانی مقدم، باید نشان دهنده ی زیبایی و جذابیت آن باشد. عده ای دیگر، در تلاش هستند تا کاربری و مقصود از ساخت بنا را با زبان نما بیان کنند. تمام این نظرات در ارتباط با نما، اهمیت آن را نشان می دهد. اما سنگ چگونه به چنین نیازهایی پاسخ می دهد؟
تنوع گسترده در رنگ و طرح سنگ های ساختمانی، آن را به یک مصالح محبوب در میان تمام طبقات جامعه تبدیل کرده است. با وجود اینکه در سال های اخیر، مصالح مدرنی همچون پرسلان و کامپوزیت وارد بازار شده اند، اما سنگ هم چنان به عنوان یک مصالح سنتی، جایگاه خود را در بین معماران و ساختمان سازان حفظ نموده است.
نمای ساختمان ها در دو بخش نمای بیرونی و نمای درونی قابل بررسی است. هر کدام از این نماها نیز در زیباسازی ساختمان نقش کلیدی دارند. اما باید توجه داشت که نمای بیرونی ساختمان ها به دلیل مواجهه ی مستقیم با انواع عوامل مخرب محیطی، بیشتر از نمای داخلی ساختمان، می تواند آسیب پذیر باشد.
حال سوال مهم این است که، کدام سنگ برای نما و به خصوص نمای بیرونی ساختمان بهتر است؟
برای پاسخ به این سوال، باید چند مولفه ی مهم مورد توجه قرار گیرد:
اقلیم جغرافیایی
ساختمان ها با توجه به نوع اقلیم منطقه می توانند تحت تاثیر عوامل مختلفی چون یخبندان، باران های اسیدی، تبلور نمک، تابش آفتاب و غیره باشند. بنابراین در انتخاب سنگ نما، توجه به اقلیم جغرافیایی بسیار مهم است. برای مثال در اقلیم سرد انواع سنگ تراورتن می تواند برای نمای بیرونی مفید باشد زیرا به دلیل داشتن حفرات مختلف در بافت خود، تاثیر یخ زدگی آب را تا حدودی خنثی می کند.
در مناطق شهری که آلودگی هوا حکم فرماست، استفاده از سنگ هایی که دارای جذب آب کم هستند، حائز اهمیت است. زیرا آلودگی هوا با آب باران ترکیب شده و می تواند ظاهر سنگ را تحت تاثیر قرار دهد. در این صورت سنگ چینی مناسب است زیرا هم لک پذیری کمی دارد و هم به دلیل داشتن بافت متراکم، آسیب کمتری در مقابل باران های اسیدی می بیند. هرچه بافت سنگ های کربناته غیر متراکم تر باشد، در مقابل باران های اسیدی، آسیب پذیر تر خواهد بود. برای مثال سنگی مانند: لایم استون یک سنگ کربناته با تراکم کمتر محسوب می شود و عملکرد آن در مقابل باران های اسیدی، ضعیف تر از سنگ چینی خواهد بود.
در مثالی دیگر باید به مناطق گرمسیری اشاره نمود. در این مناطق به دلیل تابش مستقیم نور آفتاب و احتمال رنگ پریدگی، بهتر است از سنگ های رنگ روشن استفاده نمود. همین چنین به دلیل احتمال وقوع بادها و طوفان های شن، مقاومت سایشی سنگ باید در حد مناسبی باشد. سنگ های چینی، تراورتن روشن و گرانیت روشن می توانند گزینه های خوبی برای این مناطق باشند.
ملاحظات اقتصادی
باید در نظر داشت که بسیاری از سنگ های با کیفیت، قیمت بیشتری نیز دارند. در این صورت امکان استفاده از این سنگ ها فقط در ساختمان های لوکس میسر است. صرفه ی اقتصادی و قیمت سنگ از مولفه های تاثیر گذار در خرید سنگ توسط درصد بزرگی از مردم است.
گرچه سنگ های با کیفیت، گران قیمت هستند اما سنگ هایی چون سنگ چینی و سنگ تراورتن رنگ روشن حتی با سورت های متوسط نیز می توانند گزینه ی خوب و با کیفیتی برای نمای بیرونی ساختمان باشند. سنگ های گروه مرمریت گرچه قیمت مناسبی دارند ولی از لحاظ فنی، حائز شرایط کافی برای نمای بیرونی نیستند و مشکلات بزرگی هم چون خالی کردن رگه ها، تاثیر باران اسیدی، لک شدگی شدید و عدم اتصال مناسب با ملات در آن ها دیده می شود.
البته توجه به نکته ای دیگر نیز مهم است. گاهی تصور بر آن است که استفاده از سنگ لوکس برای نمای بیرونی، انتخاب خوبی است اما حتماً باید نسبت به ویژگی های فنی آن ها اطلاعات کافی را کسب نمود. برای مثال سنگ های گروه اونیکس گرچه لوکس و گران به شمار می روند اما بیشتر آن ها در مقابل تابش مستقیم نور خورشید ضعیف هستند و دچار رنگ پریدگی می شوند. خالی کردن رگه های ضعیف نیز یکی از معضلات سنگ های اونیکس است.
نصب سنگ
باید در نظر داشت که روش نصب در بیشتر پروژه های ساختمان سازی ایران، بصورت تر یعنی استفاده از ملات یا چسب است. در این صورت کدام سنگ برای نما مناسب خواهد بود؟
سنگ هایی که دارای تخلخل و حفرات کافی برای گیرایی بیشتر ملات باشند، برای نما مناسب هستند که از آن جمله می توان به سنگ تراورتن اشاره کرد. سنگی چون گرانیت به دلیل داشتن کمترین میزان تخلخل در اتصال با ملات عملکرد نسبتاً ضعیفی دارد.
در صورتی که اتصال سنگ بصورت خشک یعنی به کمک اتصالات فلزی و مهاربندی باشد، در این صورت، بیشتر سنگ ها شرایط یکسانی خواهند داشت و باید طبق آیین نامه های نصب سنگ پیش رفت.
ویژگی های فنی سنگ
ویژگی های فنی سنگ ناظر بر تمام مواردی است که در مطالب فوق به آن ها اشاره شد. جذب آب، مقاومت کششی، مقاومت در برابر ضربه، مقاومت سایشی، دوام در برابر محلول های اسیدی و غیره از جمله ویژگی های فنی سنگ هستند که باید توجه خاصی به آن ها داشت و مقادیر آن ها در حد استانداردهای مورد پذیرش باشد.
