کلیات باغ کتاب تهران
باغ کتاب تهران، یک مرکزی فرهنگی و چند منظوره می باشد که طی سال های ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۶ با هدف ترویج فرهنگ کتابخوانی ساخته شد. باغ کتاب بزرگترین مجموعه کتاب و سرگرمی های علمی کشور به شمار می رود که در دو طبقه با زیربنای ۶۵,۰۰۰ متر مربع و وسعت ۱۱۰,۰۰۰ متر مربع در اراضی عباس آباد بنا شده است.
طول بنای باغ کتاب حدود ۵۵۰ متر و عرض آن نیز در حدود ۷۰ متر است. این مجموعه بزرگترین کتابفروشی ایران محسوب می شود.
چرا باغ کتاب تهران؟
باغ کتاب یکی از شناخته شده ترین مجموعه های فرهنگی تهران است که در آن از سنگ های ساختمانی متنوعی استفاده شده است. از این رو، تیم تخصصی راد استون با بررسی جوانب مختلف این مجموعه، بر آن است تا اطلاعاتی علمی و تخصصی ارائه دهد.
جنبه هایی از باغ کتاب تهران که مورد توجه تیم راداستون بوده است، عبارت هستند از:
- مباحث معماری و طراحی و انتخاب مصالح
- سنگ شناسی
- نصب و اجرای سنگ
- مرمت و نگهداری
- مقایسه ی مصالح مختلف بکار رفته
بخش اول) معماری و طراحی باغ کتاب تهران
ایده اولیه معماری فضاهای داخلی ساختمان، بر مبنای طراحی یک باغ تراس بزرگ (برگرفته از باغ های سنتی ایرانی) شکل گرفته. طراحی باغ غربی به نحوی است که می توان تداوم فضای داخلی بنا و مدولاسیون فضاها را در خارج ساختمان نیز مشاهده نمود که این مورد امکان گسترش فضاهای نمایشگاهی را از طریق مسیر اصلی پیاده به طول ۵۵۰ متر در فضای باز بوجود می آورد.
با توجه به شکل زمین و محدودیت های سایت فضاهای نمایشگاهی، نمای غربی ساختمان از یک صفحه ی شیشه ای به ارتفاع ۱۴ متر در طول ساختمان ایجاد شده که در مجاورت دریاچه ای به مساحت حدودی ۲ هکتار واقع گردیده است.
در مرکز ساختمان، امکان دسترسی به بام ساختمان از طریق مسیر عابر پیاده به نام “مسیر فرهنگ” برای عموم وجود دارد و نقش ارتباطی میان چندین ساختمان فرهنگی را دارا می باشد که در انتها به پل طبیعت در پارک طالقانی منتهی می گردد.
طراحی فضاهای ساختمان و چشم انداز آن بر مبنای ایده فضاهای انعطاف پذیر مدولار، شفافیت و با چشم اندازی از حرکت سیال بازدید کنندگان ادغام شده است.
همسایگی باغ کتاب تهران با مجموعه هایی مانند: کتابخانه ملی ایران، فرهنگستان زبان ادب و فارسی، باغ هنر و باغ موزه دفاع مقدس، باعث شده است تمرکزی از مجموعه های فرهنگی در این گوشه از اراضی گسترده ی عباس آباد شکل گیرد.
کارفرمای پروژه شهرداری تهران است و عملیات طراحی و ساخت آن را شرکت توسعه فضاهای فرهنگی انجام داده است. بنای باغ کتاب دارای چند بلوک به شرح زیر است:
بلوک A: بهارستان
شمالی ترین بلوک باغ کتاب تهران، بلوک A می باشد که بهارستان نام دارد. مساحت طبقه همکف این بلوک ۷,۰۰۰ متر مربع و مساحت طبقه اول، ۶,۰۰۰ متر مربع است.
بلوک B: خیالستان باغ کتاب
خیالستان، راهرویی به طول حدود ۶۰ متر است که دو بلوک A و C را با یک شیب ملایم، بهم متصل می کند.
بلوک C : نگارستان
این بلوک، مرکز هنری باغ کتاب می باشد که ۱۱ سالن سینما و تئاتر در طبقه همکف، زیر زمین و روی بام آن واقع شده اند.
بلوک D: سروستان باغ کتاب
این بلوک شامل کتابفروشی و فروشگاه محصولات فرهنگی بزرگسالان است که در نوع خود یکی از بزرگترین فروشگاه های محصولات فرهنگی کشور در مساحتی به وسعت ۷,۰۰۰ متر مربع محسوب می شود.
پشت بام باغ کتاب
پشت بام باغ کتاب تهران، شامل مجموعه ای از فضاهای سبز و کافه ها می شود که برای رفتن به آنجا، می توان از آسانسور و یا راه پله های متعددی که در ضلع شرقی باغ کتاب قرار دارد، استفاده نمود.
مساحت بام باغ کتاب تهران حدود ۲۰,۰۰۰ متر مربع است. بام شامل دو قسمت مجزا از هم است. بام بلوک A از بام بلوک های C و D به واسطه گذر فرهنگ از هم جدا شده اند.
مقرر شده در بام بلوک A یک مرکز علمی روباز احداث شود و در بام بلوک های C و D نیز مجموعه ای از کافه ها و رستوران ها در کنار سینمای تابستانی، قرار گرفته اند.
لایه های سبز پوشاننده بام و لایه های حرکتی درون بنا، دو عامل شکل دهنده ی حجم بنا هستند. استفاده از فضای سبز و حفظ طبیعت این منطقه، جایگاه مهمی در طرح جامع اراضی عباس آباد دارد.
به همین منظور در طراحی این پروژه سعی شده است تا ساختمانی برگرفته از طبیعت و هماهنگ با محیط اطراف ایجاد گردد.
استفاده از بام سبز نقطه ی عطف طراحی این بنا است که آن را با محیط اطرافش هماهنگ می کند. در پروژه ی باغ کتاب تهران، بام تنها عنصری پوشش دهنده نیست بلکه جزئی از طبیعت بوده و تداوم حرکت را به خوبی القا میکند
باغ کتاب تهران معماری خاصی دارد. این سازه از بالا نمایی شبیه به کشتی دارد در حالی اگر از شمال به جنوب به این ساختمان نگاه شود، شبیه به کتابی نیمه باز دیده خواهد شد. این معماری ویژه توانسته است جوایز مختلفی را به خود اختصاص دهد از جمله:
- رتبه اول جایزه معماری از طرف مجله معمار در سال ۱۳۹۶
- رتبه دوم جایزه معماری آسیا در سال ۲۰۰۱۷ در برلین
اطلاعات پروژه باغ کتاب:
شركت مشاور: مهندسین مشاور هسته طراحی
معمار: سام طهرانچی
همکاران طراحی معماری: امیرحسین خردمند، علی محمد حیدری، علی نابی، حمیدرضا جهانی مقدم، مهدی غیایی، علی رمضانعلی و احسان قاسملو
همکاران طراحی فنی و تهیه نقشه های اجرایی: ناصر نقدی، محمد معتمدی نیا، منصور نقدی، علی نابی، فاطمه جعفری، بیتا رستمی و الدوز اخلاقی
همکاران طراحی داخلی: حمید نوذری پور، سعید سرایی، حامد کلاته، آذین سلطانی، سحر جوادی و راحله رحمتی
همکاران طراحی محوطه: هدی علوی طبری، گلشن نورسته فر، پویا ناجیان، بهرام خدیو، مهدی مهدوی و مریم ملک زاده
کارشناسان نظارت عالی و خدمات مهندسی در زمان اجرا: نیما آهی، محمد معتمدی نیا، علی نابی، ندا آرین، ندا علی نژاد، مهدی اقبالی، سعید علی شاه و جواد ابراهیمی
مشاور معماری منظر مادر: مهندسین مشاور هسته طراحی
مشاور معماری داخلی مادر: مهندسین مشاور هسته طراحی
شرکت همکار در طراحی داخلی: شرکت آوانگارد
شرکت همکار در تدوین سناریو بهره برداری در طراحی داخلی (مرحله بازنگری): شرکت شیوه دگردیس
مشاور سازه: شرکت پرتال
شرکت سازنده: شرکت کیسون
مدير اجرایی: بختیار مژده ای
تیم اجرایی: میرجعفر اعیانی، سعید شیرزاد، نیما جمال آبادی، پیمان اردستانی، مهران زمانی و فرهاد مظفری
پیمانکار طرح و ساخت: شرکت کیسون
طراح سه بعدی و انیمیشن: شرکت ماد
کارفرما: شرکت توسعه فضاهای فرهنگی شهرداری تهران
بهره بردار: موسسه نشر شهر
مهندسی تخصصی فضای سبز: مهرو ابرکار
مشاور کارفرما: شرکت مشاور پلیمر
