روند تولید سنگ ساختمانی
سنگ های ساختمانی از مصالح پر استفاده در صنعت ساختمان سازی به شمار می روند. تولید سنگ ساختمانی از دیرباز در کشوری چون ایران مورد توجه بوده است چرا که سازه های باستانی زیادی وجود دارند که از انواع سنگ ساختمانی در آنها استفاده شده است. وجود سازه های چون تخت جمشید نشانگر آن است که اجداد ایرانی از قدیم الایام با روند استخراج سنگ های ساختمانی و فراوری آنها آشنا بوده اند.
معدن و تولید سنگ ساختمانی
معدنکاری و استخراج سنگ های ساختمانی از معادن مختلف، اولین حلقه از زنجیره تولید سنگ های ساختمانی به شمار می رود. معادن سنگ های ساختمانی در مناطق مختلف ایران وجود دارند که روش استخراج بیشتر آنها تا حدودی یکسان است. در گذشته استفاده از روش هایی مانند: انفجار باعث خرد شدگی بیش از حد سنگ های این معادن می شد اما امروزه استفاده از روش هایی چون برش با سیم برش الماسه تا حدود کیفیت سنگ های استخراجی را افزایش داده است. بلوک های بریده شده از معادن سنگ های ساختمانی به کارخانجات فرآوری انتقال داده می شوند. در حقیقت حلقه دوم از زنجیره تولید سنگ های ساختمانی مربوط به کارخانجات فرآوری می باشد.
کارخانجات فرآوری و تولید سنگ ساختمانی
کارخانجات فرآوری سنگ های ساختمانی دارای فناوری ها و ماشین آلات مختلفی هستند که بر اساس نوع سنگ و همین طور کیفیت تولیدی، می توانند متغیر باشند. برای مثال در کارخانجات مدرن، تولید سنگ های ساختمانی بیشتر به صورت اسلب صورت می گیرد که دارای کیفیت بالای ساب و صیقل نیز هستند و میزان تلورانس ضخامت و ابعاد آنها در حد استانداردهای بین المللی است. در شرکت های کوچک تر نیز تولید معمولاً به صورت تایل و در اندازه های ۴۰ طولی انجام می گیرد که البته هر کدام از این اندازه ها کاربردهای خاص خود را در صنعت ساختمان سازی دارند.
بلوک های استخراج شده از معادن پس از آنکه وارد به کارخانه می شوند، مورد عمل برش قرار می گیرند. برش می تواند توسط دستگاه هایی همچون مولتی وایر، اره و یا تیغه های برش انجام شود. پس از آنکه بلوک های سنگ به ورقه های سنگی کوچکتر تقسیم شدند در طی چرخه تولید، تحت فرآیند ساب و صیقل قرار می گیرند و به کمک موادی چون رزین و توری کیفیت و استحکام آن ها افزایش پیدا می کند.
استفاده از توری در سنگ هایی مرسوم است که به علت وجود درز و شکاف، استحکام و انسجام کلی آنها نسبتا کم باشد. از سوی دیگر هر چه کیفیت رزین به کار رفته در روند تولید سنگ ساختمانی بیشتر باشد کیفیت سنگ خروجی نیز بیشتر خواهد بود و ارزش صادراتی خواهد داشت.
مناطق مهم تولید سنگ ساختمانی
از مناطق مهم تولید سنگ ساختمانی می توان به محمود آباد اصفهان و شمس آباد تهران اشاره نمود که سنگ های ساختمانی مختلف از معادن گوناگون کشور استخراج شده و به این مناطق منتقل می شوند.
عوامل موثر در تولید سنگ ساختمانی
باید در نظر داشت که عوامل مختلفی در تولید سنگ ساختمانی نقش کلیدی دارند که مهم ترین آنها عبارتند از:
۱- نرخ ارز: قیمت دلار تاثیر مستقیمی بر قیمت رزین، توری و سایر مواد شیمیایی و قطعات ماشین آلات داشته و در نهایت در قیمت سنگ تولید شده موثر خواهد بود.
۲- روند ساخت و ساز: چنانچه روند ساخت و ساز در کشور فعال باشد در این صورت به علت افزایش نیاز به سنگ ساختمانی، تولید آن نیز افزایش پیدا خواهد نمود. مثال عینی برای این موضوع پروژه مسکن مهر در سال های گذشته بود که باعث رشد قابل توجه تولید سنگ ساختمانی در داخل کشور شد.
۳- عوامل سیاسی: وجود تحریم ها و مشکلات بانکی و بیمه ای به وجود آمده، باعث تحمیل مشکلات زیادی در روند صادرات و در نتیجه تولید سنگ های ساختمانی شده است به گونه ای که رقابت با کشورهای رقیب همچون ترکیه بسیار دشوار شده است. وجود تحریم ها همچنین امکان واردات تکنولوژی ها و ماشین آلات خارجی را دشوار کرده است به گونه ای که هزینه به کارگیری آنها و همینطور قطعات یدک، بسیار بیشتر شده است.
۴- وضعیت اقتصادی: وضعیت اقتصادی داخلی نیز تاثیر بسزایی در تولید سنگ ساختمانی دارد. هرچه وضعیت اقتصادی رو به بهبودی بگذارد تمایل معماران، ساختمان سازان و سایر مصرف کنندگان نیز برای خرید انواع سنگ های ساختمانی بیشتر خواهد بود.
۵- رقابت با مصالح دیگر: با وجود مصالحی همچون سرامیک، آجر و بتن و فناوری های به روز در تولید انواع طرح ها و رنگ ها (حتی با قیمت پایین تر)، بازار رقابت برای مصالح سنگی سخت تر شده است.
