برق کشی ساختمان
انرژی الکتریکی تولید شده در نیروگاه توسط خطوط انتقال به مراکز مصرف می رسد. در مراکز مصرف که عمدتاً شهرها و مناطق مسکونی هستند، ابتدا ولتاژ خیلی زیادِ انتقالی به وسیله ترانسفورماتور تا حدی کاهش می یابد. با این حال هنوز ولتاژ شبکه زیاد است، همه ما پست های توزیع محلات را دیده ایم. این پست ها اتاق هایی هستند با در زرد رنگ که در کوچه ها و خیابان ها دیده می شوند و ولتاژ ۲۰ kV در این پست ها به ولتاژ های ۴۰۰ ولت ساز و ۲۳۱ ولت تک فاز قابل استفاده مصرف کننده ها تبدیل و پخش می شود.
پخش انرژی الکتریکی نیز توسط کابل های زمینی و یا سیم های هوایی انجام می گیرد. امروزه سعی بر آن است که برای کاهش خطرات و کمک به زیبای شهرها، پخش انرژی برق با کابل و از طریق زیر زمین انجام گیرد.
اصولاً سیم کشی برق در داخل ساختمان به دو صورت انجام می گیرد :
الف) سیم کشی روکار
ب) سیم کشی توکار
الف) سیم کشی روکار: معمولاً در سیم کشی روکار، سیم ها را به صورت آزاد از روی گچ یا از داخل لوله و یا داکت عبور می دهند. در این روش کلیه سیم ها و لوله ها در معرض دید هستند و به همین دلیل عیب یابی مسیر برق در این روش آسان تر است.
ب) سیم کشی توکار: در این روش سیم ها را باید از داخل کف، سقف و یا دیوار عبور داد. برای این منظور لوله های مخصوصی را زیر گچ جایگذاری کرده و سیم ها را از داخل آن عبور می دهند.
توجه: طبق مقررات ملی ساختمان انجام سیم کشی روکار با استفاده از سیم های چندلا (مانند: بند های پلاستیکی) و بست های میخی یا میخ معمولی، اکیداً ممنوع است.
روش های سیم کشی توکار
سیم کشی توکار با توجه به موقعیت محلی و با در نظر گرفتن مسائل دیگری مانند: زیبایی، ارزش اقتصادی و اهمیت حفاظتی در اماکن مختلف، به چه روش زیر اجرا می شود:
الف) سیم کشی با جعبه تقسیم:
در این روش سیم ها را از قسمت بالای دیوار و از داخل لوله به صورت افقی عبور می دهند. در نقاط معین (در بالای کلید یا پریز) و به فاصله حدود ۳۰ سانتی متری از سقف، قوطی تقسیم در نظر گرفته می شود و انشعابات مورد نظر در داخل آن انجام می گیرد. در گذشته از این روش بیشتر استفاده می شد ولی امروزه به دلیل اینکه تجهیزات سیم کشی برق توسعه یافته و عیب یابی و مسائل دیگر در سیم کشی مطرح است، کمتر استفاده می شود. لذا این روش به نام روش کلاسیک و آموزشی مورد استفاده قرار می گیرد.
ب) سیم کشی توکار با استفاده از قوطی کلید و پریز به جای قوطی تقسیم:
در این روش از قوطی های کلید و پریز به جای خود تقسیم استفاده می شود، باید توجه داشت که در موقع نصب قوطی کلید و پریز باید فضای لازم در نظر گرفته شود تا سیم ها در داخل قوطی ها جا گیر شوند.
به عبارت دیگر بایستی قوطی از فضا و عمق بیشتری برخوردار باشد. در این روش معمولاً مدار پریز ها از مدارهای روشنایی جدا اجرا می شود. امروزه از این روش خیلی زیاد استفاده می کنند.
ج) سیم کشی توکار با استفاده از تابلو توزیع محلی:
در این روش از سیم کشی توکار، سیم ها با توجه به توزیع برق و تقسیم بندی محل های متفاوت، از تمام وسایل به طور مجزا به داخل تابلو توزیع آورده می شوند. محل نصب این تابلو باید در جایی باشد که آوردن لوله ها برای سیم کشی برق به محل تابلوی مرکزی امکان پذیر باشد.
در این روش معمولاً جعبه تقسیم مرکزی (تابلوی توزیع محلی) را در راهرو یا محل های مناسب دیگری نصب می کنند. در این روش امکان تغییرات و عیب یابی در مقایسه با دو روش دیگر راحت تر انجام می گیرد به همین جهت از این روش در ساختمان ها و اماکن عمومی از قبیل واحدهای مسکونی، در دفاتر کار، ادارات، بیمارستان ها و موارد مشابه آنها استفاده می شود.
باید دقت داشت که در مسیر سیم های برق داخل دیوار سوراخکاری با دریل و یا میخ کوبی انجام نشود. هم چنین از کشیدن سیم از کف منزل یا زیر فرش که احتمال برخورد پای افراد با آن و یا پوسیدن سیم وجود دارد خودداری گردد، زیرا سیم حالت عایقی خود را از دست داده و به دنبال آن خطر آتش سوزی و برق گرفتگی را به همراه خواهد داشت. پس برق کشی ساختمان مساله ی بسیار مهمی است و باید تمام ایمنی ها لحاظ شود.این رکن مهم در ساختمان سازی نباید فراموش شود.