سنگ آشپزخانه
آشپزخانه یکی از مهم ترین بخش های ساختمان به شمار می رود. آشپزخانه فضایی است که متریال های مختلف نیز در آن حضور دارند. از همنشینی از سنگ، چوب، فلز و سایر متریال ها، فضایی ایجاد می شود که در عین کارایی، جذابیت و زیبایی نیز به همراه دارد. با توجه به اینکه یکی از متریال های مهم که از دیرباز در آشپزخانه ها مورد استفاده قرار می گرفته است سنگ ساختمانی می باشد، با این پرسش مواجه می شویم که چه نوع سنگی برای آشپزخانه مناسب است؟ به عبارت دیگر، سنگ آشپزخانه باید حائز چه ویژگی هایی باشد؟
قبل از آنکه در مورد انواع سنگ های ساختمانی مناسب برای محیط آشپزخانه بحث شود، لازم است عوامل مختلفی که در محیط آشپزخانه می توانند برای یک سنگ ساختمانی آسیب زا باشند مورد بررسی قرار گیرند. این عوامل به طور عمده عبارت هستند از:
رطوبت: فضای آشپزخانه به طور مداوم و مستمر در مواجهه با مقادیر مختلفی از رطوبت است. رطوبت می تواند به صورت بخار آب یا آب مایع در سنگ تاثیر بگذارد. در این صورت هر چه میزان جذب آب در سنگ کمتر باشد، در این صورت کیفیت لازم را برای استفاده در آشپزخانه را خواهد داشت زیرا جذب آب بالا مشکلات فراوانی را برای سنگ فراهم می کند که یکی از آنها لک پذیری سنگ می باشد.
سایش و خراش: سنگ کف آشپزخانه و همینطور سنگ های مورد استفاده در کابینت و کانترتاپ می توانند در مواجهه با عوامل ساینده و خراش دهنده باشند. برخورد ظروف آشپزخانه و همینطور پایه های ماشین آلات مورد استفاده در آشپزخانه مانند: لباسشویی و ظرفشویی می توانند سنگ های آشپزخانه را خراش دهند. به همین دلیل سنگ های مورد استفاده در کف آشپزخانه باید دارای مقاومت سایشی قابل قبولی باشند در غیر این صورت در اثر ایجاد سایش و خراش در آنها، پس از مدتی ظاهری نامناسب پیدا خواهند کرد.
شوک حرارتی: سنگ آشپزخانه می تواند در مواجهه با تغییرات حرارتی و شوک حرارتی قرار گیرد. در این صورت اگر خصوصیات حرارتی و انبساطی کانی های تشکیل دهنده سنگ مناسب فضای آشپزخانه نباشد، پس از مدتی ترک هایی در سطح سنگ ایجاد می شود و یا تغییر رنگ در سطح سنگ را به همراه خواهد داشت.
تاثیر محلول های شوینده: باید نسبت به استفاده از محلول های شوینده مختلف برای پاکسازی سنگ کف آشپزخانه و غیره دقت لازم را داشت زیرا سنگ های آهکی مانند: مرمریت و چینی در برابر اسید های قوی و همینطور مواد قلیایی قوی آسیب پذیر هستند در صورتی که سنگ های سیلیسی مانند: کوارتزیت و گرانیت در برابر این تاثیرها تا حدودی زیادی مقاوم هستند. برای شستشوی سنگ های آهکی حتماً باید از مواد شوینده خنثی بهره گرفت.
مواد غذایی مختلف: مواد غذایی مختلف به صورت مایع یا جامد می توانند با سطح سنگ در تماس باشند و لک شدگی در سطح آن را ایجاد کنند. در این صورت باید نسبت به میزان جذب آب و تخلخل در سنگ توجه لازم را داشت زیرا محلول ها در خلل و فرج آنها نفوذ کرده و پاکسازی لک ها را دشوار خواهد نمود.
شوره زدگی: یکی از پدیده هایی که در سنگ های آهکی می تواند ایجاد شود شوره زدگی است. شوره زدگی به دلیل تاثیر رطوبت در سنگ هایی با ترکیب کربناته ایجاد می شود که در این صورت لک هایی از جنس کربنات در سطح سنگ تشکیل می شوند که ظاهری نامناسب ایجاد می نمایند. به دلیل آنکه وجود رطوبت یکی از شاخصه های آشپزخانه ها محسوب می شود بنابراین سنگ های انتخاب شده باید در برابر رطوبت، دوام خوبی داشته باشند.
زنگ زدگی: از دیگر پدیده های مهم در سنگ های ساختمانی، زنگ زدگی است. زنگ زدگی در اثر هوازدگی شیمیایی به دلیل وجود عنصر آهن در ترکیب شیمیایی سنگ های ساختمانی به ویژه گرانیت روی می دهد. در نتیجه سنگی که برای فضای آشپزخانه انتخاب می شود باید کمترین میزان این عنصر را داشته باشد. این پدیده در اثر واکنش با رطوبت و اکسیژن هوا ایجاد می گردد.
مقاومت های فشاری و خمشی: مقاومت های فشاری و خمشی که بیشتر برای کف آشپزخانه مدنظر هستند، در سنگ های ساختمانی باید در حد قابل قبولی باشند. فشار حاصل از ماشین های مورد استفاده در فضای آشپزخانه می تواند سنگ های ساختمانی را تحت تاثیر قرار دهند و تخریب آنها را در پی داشته باشند. در نتیجه در انتخاب نوع سنگ ساختمانی و همینطور ابعاد و ضخامت آنها باید دقت لازم را داشت. هرچه ضخامت سنگ کمتر باشد احتمال شکسته شدن آنها در مواجهه با تنش های مختلف بیشتر می شود.
با توجه به موارد مطرح شده، بیشتر سنگ های ساختمانی گروه گرانیت، چینی مرمر و مرمریت چنانچه شاخصه های لازم را داشته باشند، می توانند در فضای آشپزخانه استفاده شوند. این سنگ ها با داشتن طرح ها و رنگ های گسترده، زیبایی چشم نوازی را نیز در فضای آشپزخانه ایجاد می کنند. به عبارت دیگر سنگ های ساختمانی، علاوه بر اینکه کارایی فنی لازم را برای آشپزخانه به همراه دارند، از نگاه معماری و طراحی نیز گزینه های مناسبی هستند.
از سنگ های ساختمانی خاص مانند: سرپانتین و کوارتزیت نیز به عنوان سنگ آشپزخانه استفاده می شود. البته دو سنگ یاد شده بیشتر به عنوان کانترتاپ مورد استفاده قرار می گیرند و کاربرد آن ها در کف آشپزخانه کمتر است.
نکته مهم دیگری که وجود دارد، رقیب های مختلف سنگ در استفاده در فضای آشپزخانه هستند که ممکن است به ظاهر با قیمت های مقرون به صرفه تری در بازار ارائه شوند. اما باید توجه داشت که به دلیل نظافت و نگهداری کم هزینه تر سنگ ساختمانی نسبت به متریال های دیگر، این محصول در مجموع کارایی بهتری برای فضای آشپزخانه دارد و می تواند رقیب جدی برای متریال های دیگر به شمار رود.
