سنگ تراونیکس
سنگ تراونیکس یک سنگ ساختمانی خاص به شمار می رود. این سنگ از نظر زمین شناسی به نحوه خاصی تشکیل می شود. به عبارت دیگر، تراونیکس بین تراورتن و مرمر (اونیکس) قرار می گیرد. تراورتن یک سنگ رسوبی است که بیشتر در محدوده ی چشمه های آب گرم تشکیل می گردد.
سنگ مرمر (اونیکس) نیز از انواع سنگ های دگرگونی محسوب می شود که با داشتن ویژگی شفافیت، نور را از خود عبور می دهد. اما در این میان سنگ تراونیکس ویژگی های هر دو سنگ تراورتن و مرمریت را با نسبت های مختلف دارد. به عبارت دیگر چنانچه سنگ تراورتن در محل تشکیل خود، فرایند های دگرگونی را در مسیر تبدیل شدن به مرمر به طور کامل طی نکند، در این صورت تراونیکس تشکیل می شود.
لذا سنگی است که حاصل دگرگونی ناقص سنگ تراورتن در دما و فشار بالا می باشد. میزان دگرگون شدگی می تواند به میزان مختلفی دیده شود در نتیجه تراونیکس را می توان با ترکیب های مختلفی از تراورتن و مرمر مشاهده نمود.
ویژگی های بافتی و کانی شناسی تراونیکس
همانگونه که عنوان شد، این سنگ خواص هر دو سنگ نوع تراورتن و مرمر را داراست. این سنگ به صورت لایه لایه ایجاد می شود به طوری که برخی از لایه ها دارای حفراتی هستند که ویژگی های ظاهری تراورتن را تداعی می کند، اما در لایه های دیگر حفرات بسیار کمی وجود دارد.
این حالت لایه لایه و تنوع بافتی دوگانه باعث می شود تا تراونیکس زیبایی چشم نوازی داشته باشد که حاصل اختلاط تراورتن و مرمر است. آراگونیت، کلسیت و همینطور اکسیدهای آهن، مهمترین تشکیل دهنده های تراونیکس به شمار می روند به طوری که بافت کربناته سنگ تراونیکس حاصل ته نشینی کانی آراگونیت و/ یا کانی کلسیت می باشد و رنگ های مختلف و منحصر به فرد سنگ تراونیکس نیز بیشتر حاصل وجود ناخالصی اکسید های آهن هستند. کانی هماتیت و کانی لیمونیت از مهم ترین اکسیدهای آهن محسوب می شوند که باعث ایجاد دامنه ای از رنگ های زرد تا قهوه ای می گردند.
ویژگی های فیزیکی و مکانیکی تراونیکس
تراورتن معمولاً به وجود حفرات با اندازه های مختلف شناخته می شود. سنگ مرمر اما فاقد این حفرات است و بافت متراکمی دارد. در این میان سنگ تراونیکس در برخی لایه های خود حفراتی دارد و در برخی لایه های دیگر متراکم بوده و دارای خصوصیات مرمر است. به همین دلیل جذب آب و تخلخل تراونیکس نیز در میانه ی تراورتن و مرمر قرار می گیرد.
وجود حفرات کمتر در این سنگ باعث می شود تا نصب آن نسبت به تراورتن دشوار تر باشد اما جذب آب کم این سنگ باعث شده تا استفاده از آن در موقعیت های مرطوب مانند: سرویس های بهداشتی مناسب باشد. به عبارت دیگر کاربرد هایی که برای سنگ مرمر مورد نظر است، برای سنگ تراونیکس نیز قابل معرفی می باشند.
این سنگ به دلیل لایه لایه بودن، در برابر تنش های فشاری و خمشی مقاومت زیادی ندارد به همین دلیل نمی توان این سنگ در کف موقعیت هایی که در مواجهه با تنش های مستمر هستند استفاده نمود زیرا احتمال جدایش لایه ها و خرد شدن سنگ وجود دارد. مقاومت سایشی سنگ این سنگ نیز در حدود تراورتن و مرمریت می باشد به همین دلیل استفاده از این سنگ در پله و راهرو مناسب است. جذب آب کم، رنگ های جذاب و متنوع و ساب پذیری عادی باعث می شود تا این سنگ گزینه مناسبی برای کانترتاپ و آشپزخانه باشد.
ویژگی شفافیت نسبی این سنگ باعث می شود تا بتوان نور پردازی مناسبی در آن انجام داد و فضای جذاب و زیبایی در دکوراسیون داخلی ساختمان ها از جمله لابی، دیوار و غیره ایجاد نمود.
استفاده از این سنگ در فضای بیرون ساختمان ها به دلیل تاثیرات مخرب محیطی همچون باران های اسیدی و تابش مستقیم خورشید، توصیه نمی شود.
انواع سنگ تراونیکس
تراونیکس جنگلی: رنگ آن قهوه ای بوده و نقوش تیره و روشن دارد.
تراونیکس کارمانیا: این سنگ نیز رنگ قهوه ای داشته و رگه های آن، ترکیبی از رنگ های سفید و خاکستری است.
تراونیکس چوبی: این سنگ شباهت زیادی به چوب داشته و رنگ آن قهوه ای است. سنگ تراونیکس چوبی، نور را از خود عبور داده و برای ساختمان های کم نور، گزینه مناسبی است.
تراونیکس یزد: این سنگ رنگی کرمی داشته و می توان رگه های سفید و قهوه ای را در آن مشاهده کرد.
تراونیکس محلات: این سنگ زمینه ای کرم رنگ داشته و نقوش آن، قهوه ای و بژ هستند.
کاربردهای سنگ تراونیکس
- نمای داخلی ساختمان
- کف
- دیوارپوش
- ساخت مصنوعات سنگی
- راه پله
- کانترتاپ
- سرویس های بهداشتی لوکس
- لابی و سالن های ورودی