لایم‌استون در معماری یونان باستان

لایم استون و معماری یونان

لایم‌استون (Limestone) نوعی سنگ رسوبی است که بیشتر آن از کلسیت (calcite)، یک کانی کربناته، تشکیل شده است. همچنین حاوی قطعاتی از بی‌مهرگان دریایی مانند: مرجان است.

لایم‌استون در سراسر جهان از جمله خاورنزدیک و مدیترانه فراوان است. از آنجایی که برش آن آسان است، کاربردهای بسیاری به عنوان مصالح ساختمانی دارد. همچنین سنگین، بادوام و مقاوم در برابر قرار گرفتن در محیط بیرون می‌باشد. لایم‌استون از زمان‌های قدیم در معماری استفاده می‌شد. اهرام بزرگ مصر از لایم‌استون ساخته شده‌اند. مصریان، یونانیان باستان از لایم‌استون در برخی از باشکوه‌ترین معابد و بناهای تاریخی خود از جمله پارتنون (Parthenon) استفاده کرده اند.

مواردی که در این مقاله بررسی می‌شود

• ویژگی‌های ساختاری معماری یونان باستان
• سبک‌های معماری یونان باستان
• ساخت و ساز ساختمان با لایم‌استون
• آکروپولیس در آتن

1. ویژگی‌های ساختاری معماری یونان باستان

از ویژگی‌های ساختاری معماری یونان باستان می‌توان به سکو، ستون‌ها، نمای بالای ستون و سنگ فرش اشاره کرد. هر قسمت از یک ساختمان یونانی به ساختار کلی متصل است. اگرچه یونانی‌ها انواع مختلفی از سازه‌ها را ساختند، معبد نمادین‌ترین معماری یونانی است. معبد، طرح‌ یکپارجه مستطیلی است با ستون‌هایی در هر چهار طرف آن. ساختار عمودی مطابق با قوانین تقارن و هارمونی است. ستون‌ها از سنگ محلی و اغلب لایم‌استون، حجاری می‌شدند. همچنین در بسیاری از ساختمان‌های یونانی، مرمریت مورد استفاده قرار می‌گرفت.

2. سبک‌های معماری یونان باستان

سه سبک معماری یونانی، دوریک (Doric)، یونیک (Ionic) و کورنتی (Corinthian) هستند. سبک دوریک با ستونی شیاردار (fluted) توپر بدون پایه و یک تخته مربع که بر روی یک قالب گرد قرار گرفته است طرح ریزی می‌شد. سبک یونیک دارای یک ستون مبتنی بر شکل‌های مدوری است که به آن طرح طومار (volute) نیز گفته می‌شود و در بالای ستون به طور دو طرفه قرار دارند. سبک کورنتی زینتی‌ترین سبک است، با ستون‌های شیاردار که در بالا با برگ‌های آکانتوس (acanthus leaves) و مارپیچ‌ها (spiral) تزئین شده‌اند.

3. ساخت و ساز ساختمان با لایم‌استون

لایم‌استون و مرمریت اصلی‌ترین مصالح ساختمانی یونان باستان بودند. استخراج و حمل سنگ‌ها کار پر تنشی بود. معماران در هر جنبه‌ای از فرآیند ساخت و ساز مشارکت داشتند، از انتخاب سنگ و نظارت بر استخراج آن گرفته تا نظارت بر صنعتگرانی که هر قطعه را در معدن برش می‌دادند.

پس از اینکه کارگران سنگ را شکل داده و بلوک‌ها را در جای خود قرار می دادند، سایر کارگران ماهر، ساخت و ساز را تکمیل می‌کردند. فلزکاران، مجسمه‌سازان و نقاشان کارهای زینتی را انجام می‌دادند. هزینه‌های نیروی کار، بیشتر هزینه ساخت یک ساختمان در یونان باستان را تشکیل می‌داد. در قرن پنجم قبل از میلاد، پریکلس (Pericles)، رهبر آتن، ثروت شهر را در تعدادی از پروژه‌های ساختمانی لایم‌استون ، از جمله آکروپولیس (Acropolis)، خرج کرد.

4. آکروپولیس در آتن

بناهای تاریخی آکروپولیس شاهکارهای معماری یونانی هستند که نشان دهنده شکوه معماری، قدرت و ثروت آتن در عصر طلایی پریکلس می‌باشند. آکروپولیس که بر روی یک تپه لایم‌استون ساخته شده، یک ارگ باستانی است که قطب معنوی شهر بحساب می‌آمد.

این مکان شامل ویرانه‌های چندین معبد و بناهای تاریخی یونانی کلاسیک، از جمله معبد اصلی، پارتنون (Parthenon) می‌باشد.  پارتنون که به الهه آتنا تقدیم شده است، تمام ویژگی‌های ساختاری رایج معماری یونان را به نمایش می‌گذارد. این بنا از بلوک‌های لایم‌استون و مرمریت بر روی پایه‌ای از لایم‌استون ساخته شده است. مقادیر کمی از لایم‌استون نیز در مجسمه‌های برجسته تزئینی و حاشیه‌های زینتی استفاده می‌شد.

لایم‌استون به دلیل شکنندگی با احتیاط مورد استفاده قرار می‌گرفت. برای ستون‌ها، دیوارها و سایر سازه‌هایی که متحمل وزن بودند، استفاده از مرمریت (ماربل یونانی) ترجیح داده می‌شد. ساخت و ساز ساختمان‌های آکروپولیس طی چندین دهه بین سال‌های 447 و 406 قبل از میلاد صورت گرفت. آکروپولیس در آتن که اکنون در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد، نمادی از روح تمدن یونان باستان است.

درباره نویسنده

شانون لی اونیل (Shannon Leigh O’Neil)، نویسنده فرهنگ و هنر ساکن نیویورک، از سال 2008 به طور حرفه‌ای می‌نویسد. مقالات او در ” GO Magazine”، ” The New York Blade ” و ” HX Magazine” و همچنین رسانه‌های آنلاین منتشر شده است. اونیل دارای مدرک کارشناسی ارشد هنر در تاریخ هنر مدرن از کالج شهر نیویورک است، همچنین در آنجا فرانسه را نیز آموخته و زبان‌های کلاسیک را نیز فرا گرفته است.

مراجع

¹ The Encyclopedia of Earth: Limestone

² The Metropolitan Museum of Art: Architecture in Ancient Greece

³ UNESCO World Heritage Centre: Acropolis, Athens

⁴ Hellenic Republic Ministry of Culture and Sports: Acropolis of Athens

⁵ The Acropolis of Athens; Martin Luther D’Ooge