سنگ یا سرامیک
یکی از سوالات متداولی که معماران، طراحان و ساختمان سازان و همینطور سایر مصرف کنندگان ممکن است با آن روبرو شوند این است که در یک کاربری خاص، سنگ مناسب است یا سرامیک؟!
مقایسه بین سنگ و سرامیک به طور کلی نیازمند در نظرگیری فاکتورهای مختلفی می باشد. این دو متریال، روند تولید مجزایی داشته و هر کدام دارای ویژگی های خاص خود می باشند. به همین دلیل نمی توان یک قضاوت کلی در مورد انتخاب هر کدام داشت. سنگ ماده ای کاملاً طبیعی است که از معادن مختلف استخراج شده و طی عملیات فرآوری، تولید و در بازار ارائه می گردد ، اما سرامیک حاصل پخته شدن خاک رس به همراه مواد افزودنی دیگر می باشد که در نهایت یک لایه از لعاب روی آن قرار می گیرد.
اگر بخواهیم از لحاظ رنگ و طرح این دو متریال را با یکدیگر مقایسه کنیم، باید عنوان کرد که سنگ های ساختمانی با داشتن تنوع بسیار گسترده تر، جایگاه ویژه ای در این مورد دارند به طوری که هر نوع سنگ ساختمانی نیز بر اساس نوع سینه کار معادن خود، ممکن است سورت های گوناگونی نیز داشته باشد.
این موضوع به معماران و طراحان این امکان را می دهد تا دامنه ای گسترده از طرح ها و رنگ ها را در ارتباط با سنگ، در اختیار داشته باشند.
از سوی دیگر سرامیک ها نیز به واسطه ی داشتن لعاب خود، می توانند طرح های مختلف و تکرار شونده ای داشته باشند. اگرچه این طرح ها طبیعی نیستند اما دامنه مختلفی را می توانند در بر گیرند.
اگر بخواهیم به مقایسه این دو متریال بپردازیم بهتر است در چند کاربری خاص و متداول، ویژگی های فنی آن ها را مورد بررسی قرار دهیم.
پله
متریالی که به عنوان پله انتخاب می شود باید دارای شرایط زیر باشد:
۱- مقاومت سایشی زیاد
۲- لک پذیری محدود
۳- مقاومت در برابر ضربه و فشار
۴- لغزندگی کم
با توجه به این ویژگی ها باید گفت که سنگ های ساختمانی از جمله سنگ های گرانیت، چینی و تراورتن بی موج، نسبت به سرامیک کارایی بسیار بهتری به عنوان پله خواهند داشت. از آنجایی که جنس اصلی سرامیک از رس پخته شده می باشد و ضخامت آن نیز نسبت به سنگ کمتر است، در نتیجه احتمال شکستگی آن در پله بسیار بیشتر بوده و به این دلیل به عنوان پله گزینه مناسبی نیست.
ضمن اینکه سنگ های ساختمانی مختلف با داشتن فرآوری هایی چون تیشه ای، می توانند لغزندگی کمتری داشته باشند. این در حالی است لغزندگی سرامیک های لعاب دار بسیار زیاد است و چنانچه لعاب سرامیک جهت کاهش لغزندگی آن حذف شود، باعث افزایش لک پذیری سطح خواهد شد.
نمای ساختمان
نمای بیرونی ساختمان نقش قابل توجهی در ارائه ی تصویری زیبا از بنا دارد. متریال مورد استفاده در نمای ساختمان نیز می بایست متناسب با شرایط اقلیمی منطقه انتخاب شوند. در این کاربری به دلیل اینکه سنگ های ساختمانی دوام زیادی در برابر پدیده هایی چون یخبندان دارند، کارایی بهتری نسبت به سرامیک از خود نشان می دهند.
استفاده از سرامیک باعث می شود که پس از مدتی پوسته پوسته شدن سطح ایجاد گردد در صورتی که در بسیاری از سنگ های ساختمانی مانند: تراورتن و چینی که به وفور به عنوان سنگ های نما استفاده می شوند، این پدیده کمتر دیده می شود. اگرچه ممکن است در حالت کلی رنگ ها و طرح های سرامیک بیشتر باشند و قیمت آن نیز نسبت به سنگ مقرون به صرفه به نظر برسد، اما با یک بررسی کلی می توان به این نتیجه رسید که استفاده از سنگ به جهت نیاز کمتر به تعمیر و نگهداری، در دراز مدت صرفه اقتصادی بیشتری دارد. ضمن این که دوام ، مقاومت و همینطور خصوصیات زیبایی شناختی طبیعی ساختمان نیز تامین می شود.
کفپوش
کفپوش های ساختمان ها می توانند شرایط مختلفی داشته باشند. چنانچه تردد در این کفپوش ها مانند: کف بیمارستان ها بیشتر از حالت عادی باشد، به دلیل اینکه مقاومت سایشی سنگ بسیار بیشتر از سرامیک است، استفاده از سنگ توصیه می شود. اما اگر تردد محدود باشد استفاده از سرامیک نیز مناسب است.
البته توجه به یک نکته ضروری است و آن تولید سنگ های طبیعی با اندازه های مختلف از جمله اسلب می باشد. این در حالی است که سرامیک بیشتر در سایز های کوچک تولید می شود. بنابراین در فضاهایی همچون لابی ها که استفاده از سنگ های اسلب می تواند زیبایی چشمگیری را ایجاد کند، سرامیک این ویژگی را نداشته و باید از کنار هم قرار دادن قطعات کوچک، فضایی بزرگ را ایجاد نمود.
پارکینگ
در فضا هایی که تحت تنش های مختلف از جمله تنش های کششی و فشاری می باشند، استفاده از سرامیک مناسب نیست زیرا به راحتی شکسته خواهد شد. این در حالی است که استفاده از سنگ هایی همچون سنگ گرانیت می تواند گزینه بسیار مناسبی باشد. سنگ های دیگری همچون تراورتن بی موج، مرمریت و سنگ چینی نیز برای کف پارکینگ مناسب هستند.
سرویس بهداشتی
عواملی که در فضای سرویس بهداشتی توجه به آن ها بسیار مهم است، جذب آب و لغزندگی می باشد. اگرچه سرامیک به دلیل داشتن لعاب، جذب آبی در حد صفر دارد اما لغزندگی آن بیشتر از سنگ است. این در حالی است که سنگ هایی همچون سنگ چینی جذب آب بسیار کمی دارند و با داشتن فرآوری هایی همچون فرآوری تیشه ای، لغزندگی کمتری نیز خواهند داشت.
موضوع دیگری که باید آن را مد نظر داشت این است که سرامیک ها به طور عمده در برابر بیشتر محلول های شوینده مقاوم هستند اما سنگ های ساختمانی کربناته همچون سنگ مرمریت و سنگ تراورتن در برابر محلول های اسیدی آسیب پذیر می باشند. به همین دلیل در نظافت و نگهداری سنگ های یاد شده باید دقت زیادی داشت. البته در سنگی چون گرانیت حساسیت نسبت به مواد اسیدی وجود ندارد و به همین دلیل می توان به راحتی از محلول های مختلف برای نظافت آن استفاده نمود که از این نظر با سرامیک برابری نسبی دارد.
از سوی دیگر برای نصب سنگ های ساختمانی در موقعیت هایی همچون نما، نیاز به زیرسازی و عملیات مختلف می باشد که هزینه های آن نسبت به نصب سرامیک بیشتر است زیرا سرامیک به دلیل داشتن ضخامت کمتر و استفاده از چسب برای نصب آن، عملیات نصب ساده تری داشته و هزینه کمتری نیاز دارد.
لذا با در نظرگیری هر یک از کاربردهای عنوان شده، می توان نقاط قوت و ضعف هر یک متریال ها را در نظر گرفت و نسبت به انتخاب مناسب ترین و مقرون به صرفه ترین متریال اقدام نمود.
