شهرسازی
محیط زیست دارای تعریف جامع است، در صورتی که واژه های شهر و شهرسازی تنها قسمت کوچکی از آن را در ذهن تداعی می کنند. به عبارت دیگر شهر ها دستاورد بشر برای اسکان، روابط اجتماعی ، اقتصادی و غیره هستند. شهرنشینی نوعی از هم نشینی انسان ها در کنار هم به شمار می رود و حالت ثابتی از استقرار انسان در محیط زیست محسوب می شود.
در یک تعریف استاندارد، هر شهر دارای یک شهردار بوده و جمعیتی حداقل ۲۵ هزار نفره دارد.
اگرچه هنر شهر سازی اخیراً باب شده است اما با بررسی های تاریخی می توان دریافت که ریشه در تاریخ زندگی گذشته انسان دارد. هنر شهر سازی تلفیقی است از معماری و برنامه ریزی های روابط اجتماعی. از دیدگاه دیگر، شهر سازی عبارت است از مطالعه، طرح ریزی و توسعه شهرها با در نظر گرفتن احتیاجات اجتماعی و اقتصادی با هدف به حداقل رساندن مشکلات بشری و پاسخ گویی به نیازهای عمومی جمعیت شهری.
علم شهرسازی در ارتباط کامل با جامعه شناسی می باشد. یک شهرساز باید نسبت به روابط اجتماعی بین گروه های مختلف جامعه تسلط داشته و بررسی های کامل را در این خصوص داشته باشد تا بتواند تصمیمات منطقی و درستی در راستای شهرسازی اتخاذ کند. شهر ساز در این مسیر به کمک علوم مختلف، بهترین ایده و طرح را برای ایجاد شهری مناسب برای آن جامعه ارائه می کند.
برنامه های شهر سازی را نمی توان به عنوان یک برنامه خاص و جدا از محیط های اطراف خود دانست. بنابراین، در شهر سازی مهم ترین مطالعات در جهت طراحی های شهری، هماهنگی شهر با محیط های طبیعی، فیزیکی، اجتماعی و اقتصادی اطراف آنها از یک سو و ارتباط متقابل نواحی زیستی با یکدیگر از سوی دیگر هستند.
در شهر سازی با ساخت چند ساختمان، بیمارستان، مدرسه و غیره تمام مشکلات اجتماعی حل نمی شود بلکه مهمترین مولفه در شهر سازی تعیین تراکم استاندارد جمعیت و برنامه ریزی های صحیح مسکن و تامین نیازها، روابط محله ای و بین محله ای، به نحو صحیح است.
“کبیل” شهر سازی را دانش سامان دادن کاربردی زمین، تامین محل ساختمان ها و مسیر جاده های ارتباطی با حداکثر عملی بودن و راحتی و دسترسی تعریف کرده است.
“لینچ” شهر سازی را توزیع نظام کلی فضایی فعالیت ها و عناصر در یک منطقه یا زمین دانسته است.
“چیپن” شهر سازی را انجام تلاش منظم و سیتماتیک در جهت پیش بینی گرایش های اجتماعی و اقتصادی یک جامعه و هماهنگ کردن محیط فیزیکی با آن دانسته است.
برخی دیگر از صاحب نظران، شهرسازی را نوعی برنامه ریزی فیزیکی دانسته اند که جهت ارائه طرح و برنامه ریزی فیزیکی آینده، نگرش به حال و گذشته مطرح شده است.
تکنیک های شهرسازی:
تکنیک شهرسازی را در واقع به سه بخش اساسی می توان تقسیم نمود :
- سطوحی که در رابطه با ارتباطات هستند مانند: جاده ها ،پل ها ، میدان ها و…).
- سطوحی که در رابطه با احداث ساختمان ها قرار دارند از قبیل مراکز تجاری، مسکونی، صنعتی و غیره.
- فضاهای سبز از قبیل : پارک ها، باغ وحش و غیره.
کلیه زمین هایی که در داخل یک شهر قرار دارند شامل یکی از بخش های فوق می باشند.
به طور کلی تکنیک های شهرسازی در فضاهای شهری نمود و تجلی پیدا می کنند. فضای شهری بخشی از سطح زمین است که شامل کلیه سازه های شهری از جمله میادین، خیابان ها، پارک ها و سایر عناصر شهری به همراه درونمایه مادی، اجتماعی و فرهنگی می باشد.
کاربرد عمومی فضاهای شهری ایجاد آرامش، سرگرمی و محلی برای گردش، فراهم آوردن ارتباط و زمینه معاشرت و امکان تردد می باشد و وجود این فضاها برای پیشگیری از درماندگی، افسردگی، گوشه گیری و خشونت بسیار موثر و حتی ضروری هستند.
فضاهای شهری مانند: نمایشگاهی هستند که شهرساز با استفاده از تکنیک ها و روش های شهر سازی، هنر خود را عرضه می دارد و هر چه فضاهای شهری مطلوب تر باشند، رفتار شهروند نیز مطلوب تر خواهد بود.
هر انسان محتاج زیبائی است و توقع دارد که فضای شهری، وی را از لحاظ احساسی ارضاء نماید. فضاهای شهری اگر برای پاسخگویی به حواس او ساخته نشده باشند و فقط به دلیل رفع نیازهای عملکردی ( که شرطی است لازم و نه کافی) ساخته شوند، نمی توانند فطرت زیبا طلبانه انسان را راضی نگاه دارند.
