در ادامه ی مقاله ی 1-رکود واقعیت یا توهم ایجاد بازار در زمان رکود
بخش ساختمان
بخش ساختمان با سهم قابل توجه در تولید ناخالص داخلی، ارتباط قوی با تعداد زیادی از رشته فعالیت های اقتصادی و قرار گرفتن در انتهای زنجیره تولید، دارای ظرفیت قابل توجهی برای تاثیرگذاری بر صنایع وابسته و در نتیجه شکل دهی ادوار تجاری است. علاوه بر این، ماهیت تولید در بخش ساختمان به گونه ای است که به تعداد زیادی نیروی کار با مهارت های مختلف نیاز دارد، که به معنای ظرفیت مناسب این بخش برای اشتغال زایی است. با توجه به روند ارزش افزوده بخش ساختمان، میتوان گفت که این بخش از سال 1391 وارد رکود شده و تاکنون این رکود تداوم داشته است.
روند تعداد پروانه های صادر شده در مناطق شهری و همچنین حاشیه سود ساخت و ساز، بیانگر آن است که سرمایه گذاران خصوصی چشمانداز مناسبی از سودآوری بخش ساختمان در کوتاه مدت ندارند. بنابراین، با فرض شرایط موجود، میتوان انتظار داشت که رکود ساختمان بخش خصوصی و در مجموع کل بخش ساختمان، تداوم یابد.
رکود در صنعت ساختمان مساله ای است که طی چند سال اخیر در کل کشور بوجود آمده و بطور قطع مشاغل مرتبط با آن بویژه صنعت سنگ ساختمانی را به لحاظ نبودن کار دچار مشکل کرده است. در نمودار های ذیل از لحاظ تعداد دستگاه ها و سطح زیر بنا در تهران ، شهرهای بزرگ و پروژه های دولتی و خصوصی این رکود کاملا مشهود است. (نمودارهای شماره 7 و8 ،9)
شاخص قیمت کالاهاى صادراتی، روند تغییرات قیمت محصولات عرضه شده به خارج کشور
در نظام آمار اقتصادی، چهار نوع شاخص قیمت اصلی وجود دارد که این شاخص ها عبارت اند از: شاخص قیمت مصرف کننده (CPI) ، شاخص قیمت تولید کننده (PPI) ، شاخص قیمت صادرات (XPI) و شاخص قیمت واردات (MPI). شاخص های مذکور در تمامی جوامع دنیا شناخته شده اند و در ارزیابی عملکرد اقتصاد کلان به دقت مورد توجه قرار می گیرند.
شاخص قیمت کالاهاى صادراتی ، روند تغییرات قیمت محصولات عرضه شده به خارج کشور را طی دوره ی زمانى مشخص نشان مى دهد. از آنجا که قیمت کالاهاى صادراتى یکى از مهم ترین عوامل اثرگذار بر میزان مبادلات خارجى کشورها می باشد لذا تغییرات آن از اهمیت بالایی برخوردار است. (نمودار شماره 10 )
نمودار شماره 10( شاخص قیمت کالاهاى صادراتی در بخش معدنی و مصنوعات ساخته شده از انواع سنگ)
نمودار صادرات سنگ بریده شده و کوپ در بازه زمانی 1371 الی 1395 بر اساس درآمد دلاری آن با شاخص قیمت کالاهاى صادراتی در نظر گرفته شده بانک مرکزی تطابق داشته است و بیانگر این موضوع می باشد که درآمد حاصل از صادرات تغییر مثبت چشمگیری نداشته و فقط نوسانات نرخ ارز جبران تورم را کرده است. (نمودار شماره 11 )
نمودار شماره 11 ( نمودار صادرات سنگ بریده شده و کوپ در بازه زمانی 1371 الی 1395)
گزارش مرکز آمار ایران از تولید سنگ ساختمانی با توجه به موارد و شاخص های گفته شده در بالا و گزارش مرکز آمار ایران از تولید سنگ ساختمانی در بازه زمانی 1384 الی 1394 این نکته قابل توجه می باشد که بیان تولید کنندگان و صاحب نظران صنعت سنگ به این موضوع که “رکود و نبود بازار داخلی باعث به حداقل رساندن تولید معادن و کارخانه های فرآوری گردیده است” به وضوح قابل درک و دفاع می باشد. (نمودار شماره 12)
گزارش مرکز آمار ایران از تولید سنگ ساختمانی با توجه به موارد و شاخص های گفته شده در بالا و گزارش مرکز آمار ایران از تولید سنگ ساختمانی در بازه زمانی 1384 الی 1394 این نکته قابل توجه می باشد که بیان تولید کنندگان و صاحب نظران صنعت سنگ به این موضوع که “رکود و نبود بازار داخلی باعث به حداقل رساندن تولید معادن و کارخانه های فرآوری گردیده است” به وضوح قابل درک و دفاع می باشد. (نمودار شماره 12)
نمودار شماره 12 ( گزارش مرکز آمار ایران از تولید سنگ ساختمانی)
نظر به اینکه رکود باعث شده صنایع و زیرساختها و معادن به عنوان چرخهای مولد کشور دچار آسیب گردیده اند و نیروهای انسانی مشغول به فعالیت در عرصه صنعتی و معدنی دچار بحران مالی؛ که خود باعث ایجاد بحرانهای اجتماعی می گردد بایستی راهکارهای برای خروج از رکود و ایجاد منابع مالی را انجام داد.
پیشنهاد میگردد در این موقعیت زمانی موارد ذیل برای بازارسازی جدید و خروج از بحران ایجاد گردد.
- بازسازی و نوسازی واحدهای فرآوری با فن آوری روز و مدیریت مناسب به منظور تولید محصولات رقابتی صادراتی با کمک دولت
- بازسازی و نوسازی هر چه سریعتر واحد های فرآوری با تخصیص بودجه خاص با حداکثر استفاده از پتانسیل ساخت داخل تجهیزات و ماشین آلات.
- همایت دولت در تعدیل مالیاتها بخش تولید وتوزیع ومصرف که خود باعث پایین آمدن هزینه تولید و بالا رفتن فروش به خاطر قیمت مناسب تر می شود(درآمد واحد تولیدی برای بقا تولید بالاتر می رود)
- بهبود وضعیت نقدینگی واحدهای معدنی با توجه به درآمد ارزی ناشی از صادرات
- جلوگیری از دست دادن بازار صادراتی سنگ نیمه فرآوری (کوپ) شده و حفظ آن در جهت بستر سازی برای توسعه صادرات سنگ فرآوری شده در آینده
- ضرورت کاهش و حذف محدودیت های تعرفه ای بر اساس سیاست تجارت آزاد و رعایت مقررات سازمان تجارت جهانی
- پرداخت جایزه صادراتی سنگ بریده شده
- حمایت از ایجاد واحد های فرآوری ضایعات در معادن و واحد های فرآوری با ارائه تسهیلات لازم به آن ها
- اولویت دادن به خریداران داخلی در مقابل خریداران خارجی در شرایط قیمت یکسان در انتخاب خریداران در مزایده های فروش سنگ معادن در جهت رعایت بند 4 پروانه بهره برداری معادن
- حمایت از ایجاد پایانه های صادراتی سنگ فرآوری شده در استان های دارای پتانسیل مناسب، با افزایش میزان کمک بلاعوض سازمان توسعه تجارت
- تخصیص تسهیلات جهت تامین سرمایه در گردش واحد های فرآوری
- به دلیل رکود در صنعت ساختمان و ایجاد نشدن سطح زیر بنای جدید بایستی به گونه مناسبی مالکین ساختمانهای ساخته شده را ترغیب به باز سازی نما و کف واحدها با سنگهای تولید شده گردد که یک عامل بسیار موثر برای ایجاد بازار در داخل کشور می باشد.
- بانک اطلاعات سری های زمانی اقتصادی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران(https://www.cbi.ir/page/4275.aspx)
- آمارهای اقتصادی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (https://www.cbi.ir/simplelist/1589.aspx)
- گزارش اقتصادی و ترازنامه بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (https://www.cbi.ir/category/EconomicReport_fa.aspx)
- گزارش توليد و هزينه ناخالص داخلي بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
- گزارش صنعت و معدن بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
- جداول حسابهاي ملي سالانه در سالهاي 1393-1338 بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
- موجودی سرمایه در اقتصاد ایران 1353-1394 بانک مرکزی جمهوری اسلامی ايران معاونت اقتصادي اداره حسابهای اقتصادی
- مجموعه پژوهشهاي اقتصادي بانک مرکزی جمهوری اسلامی ايران
- نتايج بررسي فعاليتهاي ساختماني بخش خصوصي در مناطق شهري استا نهاي مختلف ايران بانک مرکزی جمهوری اسلامی ايران
- گزارش حمل و نقل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
- شاخص بهاي کالاهاي صادراتی در ایران بانک مرکزي جمهوري اسلامی ایران مدیریت کل آمارهاي اقتصادي اداره آمار اقتصادي دایره شاخص بهاي کالاهاي وارداتی و صادراتی
- جلالي، محسن، تجزيه ضريب جيني و کشش درآمدي آن در ايران
- تاثیر حمل و نقل و مسکن در اقتصاد ملی/ جاده و بندر ، پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی
- بررسی تاثیر نابرابری درآمدی بر توسعه اقتصادی ، پایگاه خبری تجارت نیوز
- تاثیر سرمایه گذاری زیربنایی بر رشد اقتصادی (مطالعه موردی حمل و نقل باری-جاده ای)
- كاظمي مقدم ، هدي ، 1391،” تاثير سرمايه گذاري زير بنايي بر رشد اقتصادي (مطالعه موردي حمل ونقل باري- جاده اي) “، پايان نامه براي دريافت درجه كارشناسي ارشد
- مقدار استخراج معادن در حال بهره برداری کشور برحسب نوع ماده معدني: از سال 1375 تا 1394 مرکز آمار ایران
- دادهها-و-اطلاعات-آماری مرکز آمار ایران (https://www.amar.org.ir)
- آمارهای سالیانه گمرک جمهوری اسلامی ایران (http://www.irica.gov.ir)
