مشارکت های انتفاعی در توسعه صنعت سنگ
مقدمه :
اگر نگاهی گذرا و تاریخی به صنعت سنگ بیاندازیم به عنوان یک بخش کاملاً خصوصی با پتانسیل های بسیار قوی روبرو می شویم. کلیدی ترین موضوع کسب وکار صنعت سنگ ، کسب وکار های خانوادگی یا شراکت های کاری است .
در گذشته موفقیت ها در این صنعت در گرو مشارکت هایی خانوادگی بوده است و غالباً خانواده ها با منافع مشترک قسمتی از این پروسه ی تولید و تجارت را به دوش می کشیده اند. قاعدتاً وقتی منافع خانواده در غالب این مشارکت ها در میان بوده است ، مجموعه پتانسیل بیشتری از خود به نمایش می گذاشت و موفقیت ها نسبت به توسعه یافتگی زمانی مشهود تر بودند.
البته اداره ای این گونه مجموعه ها در گذشته ایراداتی داشت که بخشی از آن درصنعت ما به یادگار مانده است مثلا مدیریت بر اساس پدرسالاری و نه شایسته سالاری ، بوده است و یکسری از ضعف های سیستمی مانند : عدم تقسیم وظایف درست بر اساس توانایی افراد ، عدم شفافیت لازم در سیستم مالی و عدم تقسیم منافع بر اساس فعالیت های افراد و مشکلاتی از این قبیل ، منجر به جدا شدن شرکاء از یکدیگر و انفرادی فعالیت کردن هر یک از اعضاء خانواده شده است و بدین گونه بود که این نوع مشارکت ها در خانواده از میان رفت.
اگرچه امروزه در اداره کسب و کارهای خود با شرایط پیچیده تر و ریسک بالاتری روبرو هستیم اما کماکان راه توسعه و نجات نه تنها صنعت سنگ ، بلکه هر صنعتی در گرو کار گروهی و مشترک می باشد زیرا بعضاً در کارهای انفرادی توان و تخصص هر فرد بروی یک زمینه خاص متمرکز می باشد و همزمان نمی تواند عهده دار قسمت های مختلفی از بهره برداری ꓹتولید و بخش بازرگانی باشد.
به همین منظور برآن شدیم تا به نقش و تاثیری که مشارکت های انتفاعی می تواند در صنعت داشته باشد بپردازیم.
مشارکت انتفاعی چیست ؟
مشارکت انتفاعی یا جوینت وینچر (joint venture ) در مفهوم صنعت ، سرمایه گذاری مشترک ، تلاش گروهی ، همکاری ومشارکت معنی می شود.
سرمایه گذاری مشترک یک توافق تجاری است که در آن دو یا چند نفر توافق می کنند منابع خود اعم از دانش ، سرمایه ، تجهیزات و غیره را به منظور انجام یک کار خاص به هم پیوند بزنند.
این کار می تواند یک پروژه جدید یا هر فعالیت تجاری دیگر باشد. در مشارکت انتفاعی (jv) هریک از شرکت کنندگان مسئولیت سود وزیان و هزینه های مرتبط با آن را به عهده دارد.
تفاوت مشارکت اجتماعی و شراکت :
تفاوت اصلی بین مشارکت انتفاعی وشراکت دراین است که اعضای یک مشارکت انتفاعی برای یک هدف خاص یا یک پروژه با یکدیگر همکاری می کنند درحالی که درشراکت اعضا بایکدیگر متحد شده اند تا یک کسب وکار مشترک را اداره کنند.
توجه داشته باشید در شراکت دو یا چند نفر نیروهای خود را برای انجام یک کسب و کار متحد می کنند با هم شریک هستند و این کار یک کسب و کار شراکتی است.
در کشور های پیشرفته معمولا شراکت در کار های تخصصی و حرفه ای مانند: پزشکی، وکالت و… صورت می گیرد. شرکا قبول می کنند به جای اینکه نام خود را در راس کسب و کار قرار دهند همه تحت یک نام واحد فعالیت کنند و برای اعتبار آن تلاش کنند.
همانند تاجری که به تنهایی کار می کند افرادی که به صورت اشتراکی کار می کنند هم مسئولیت نا محدود دارند یعنی تک تک آنها به ازای کل اتفاقاتی که در قسمت های مختلف اتفاق می افتد مسئول هستند. اما به همان اندازه حق رای ندارند و نمی توانند عقاید خود را به دیگران تحمیل کنند.
نکته ظریف تمایز بین مشارکت انتفاعی وشراکت درموارد بالا هست وبه همین منظور شاید درشرایط کنونی صنعت سنگ ایران مدل مشارکت انتفاعی ویا حلقه ای تیمی مشارکت انتفاعی جایگاه بهتری می تواند داشته باشد.
ادامه ی این مبحث در مقاله ی 2_نقش مشارکت های انتفاعی در توسعه صنعت سنگ
نویسنده:
امیر ناصری
