طراحی و معماری
شیوه های طراحی سنتی بر پایه خلق نمونه هایی محدود برای رسیدن به آن چه از نظر طراح بهینه تعریف می شد، پایه نهاده شده اند. اما آن چه در این میان کمتر مورد توجه قرار می گیرد، ارزش دادن به مولفه های مؤثر بر طراحی، در تمامی مقیاس ها و درک و تبیین روابط بین اجزای طرح و این مولفه ها بوده است.
در گذشته امکانات محدود در طراحی و نمونه سازی سبب می شد تا طراح با تکیه بر اندوخته های تجربی و احساس خود، از میان تعداد زیادی از جواب های ممکن، تعداد بسیار محدودی از پاسخ های نزدیک به نتیجه مطلوب را انتخاب کند.
اما با رشد ابزارهای پردازش و امکان تسلط طراح بر تمامی مقیاس های طراحی در یک زمان واحد، تمرکز از تولید محصول به سمت شناخت عوامل موثر بر طراحی و بازآفرینی روابط بین آن ها سوق می یابد. در چنین شرایطی نقش طراح به «تعریف کننده» فرآیندها و «انتخابگر» پاسخ ها تغییر می کند.
به بیانی دیگر، ابزارهای پردازشگر طراح را از تولید کننده تک پاسخ ها به خالق سامانه ای متشکل از داده ها و روابط تبدیل می کند که دریایی از پاسخ های مطلوب را در اختیار وی می گذارد. در چنین شرایطی وظیفه انتخاب از میان گزینه ها نیز بر عهده وی قرار می گیرد.
چنین تغییری در ماهیت نقش طراح و ابزارها، شرایط را برای تعامل با سیستم های پیچیده فراهم می سازد. در حالی که تا کنون معماران در طراحی، محدود به حیطه درک و تحلیل ذهن خود برای خلق پیچیدگی بودند، امروزه تنها نیازمند درک و بیان روابط تولید کننده این گونه سیستم ها هستند و در بازتولید پیچیدگی، تهیه مدارک ساخت، تولید نمونه های مدل و حتی ساخت نهایی می توان از شیوه های پارامتریک و ابزارهای وابسته به آن استفاده کرد.
از طرفی، امروزه طراحان برای استفاده از سنگ در پوشش نماهای غیر مسطح، ناگزیر از تقسیم سطح نما به اجزایی با ابعاد کوچک و به تعداد زیاد هستند. این امر باعث از دست رفتن بافت و طرح طبیعی سنگ می شود که تنها در ابعاد بزرگ نمود بصری می یابد.
در حالی که نمونه های مختلفی از سنگ های طبیعی وجود دارند که با دارا بودن بافت، طرح و رنگی منحصر بفرد، توانایی ایجاد حس زیبایی شناختی ویژه ای در نمای ساختمان ها را دارند. در راستای استفاده از این ویژگی سنگ و با استفاده از قابلیت طراحی پارامتریک، کارگاهی علمی-آموزشی با همکاری دانشکده معماری دانشگاه علم و صنعت ایران و ستاد اجرایی هشتمین نمایشگاه سنگ تهران و با حمایت مالی گروه کارخانجات و معادن آذرنوش (سنگستان محلات) تحت عنوان ورک شاپ طراحی و ساخت پوشش نمای سنگ با استفاده از تکنولوژی دیجیتال، برگزار گردید.
هدف از این کارگاه 4 هفته ای، طراحی و اجرای پوشش سنگ طبیعی بر روی یک فرم منحنی دوطرفه با انحنای مثبت و منفی، با استفاده از قطعات بزرگ سنگ تعیین شده بود.
در مرحله اول، با فراخوان از دانشجویان رشته معماری دانشگاه های سرار کشور، تعداد 20 نفر از دانشجویان داوطلب، انتخاب شدند که در مرحله بعدی، با بازدید یک روزه از کارخانجات سنگستان محلات، با صنعت سنگ و تکنولوژی های مورد استفاده در آن از قبیل ماشین آلات و روش های فرآوری سنگ آشنا شدند.
سپس به مدت یک هفته، در بخش نظری کارگاه در دانشکده معماری دانشگاه علم و صنعت ایران، ویژگی های سنگ، قابلیت ها و محدودیت های آن، روش های نصب سنگ در نما بصورت مستقیم (تر) و غیرمستقیم (خشک)، مزیت های استفاده از تکنولوژی دیجیتال در طراحی و مبانی نظری طراحی پارامتریک به دانشجویان آموزش داده شد.
در بخش عملی، با راهنمایی اساتید، طراحی فرم مربوطه، قطعه بندی پوشش سنگ و جزییات اجرایی نصب قطعات سنگی بر روی سازه انجام شد و بر اساس طرح ارائه شده، قطعات سازه چوبی مورد نظر ساخته شد. قطعات سنگ نیز با استفاده از روش طراحی پارامتریک و با استفاده از پلاگین گراس هاپر در محیط نرم افزار راینو، طراحی و در کارخانه برش های مربوطه انجام گردید.
برای این قطعات از سنگ مرمریت کنگلومرا که از محصولات کارخانجات سنگستان محلات می باشد، استفاده گردید. دلیل این انتخاب، بافت متراکم این سنگ است که امکان اجرای اتصالات مربوطه را در همه جای اسلب سنگی فراهم می کند.
در مرحله آخر، کار برپاکردن سازه چوبی و نصب قطعات سنگ بر روی آن در طول مدت 4 روز در محل هشتمین نمایشگاه بین المللی سنگ تهران توسط دانشجویان شرکت کننده در کارگاه انجام و در روز آخر نمایشگاه با حضور مسؤولین انجمن سنگ ایران، ستاد اجرایی نمایشگاه، اساتید دانشگاه علم و صنعت ایران و حامی مالی پروژه (کارخانجات سنگستان محلات) از محصول نهایی رونمایی شد.
هدف اصلی از این طرح و اجرای آن، آغاز حرکتی برنامه ریزی شده به منظور ایجاد ارتباط مداوم و مؤثر بین دانشگاه و صنعت در بخش سنگ بوده است.
این ارتباط با توجه به کمیت بالای سنگ در مقایسه با سایر مواد کانی و معدنی، تنوع بسیار بالا و همچنین کیفیت بسیار مناسب آن، می تواند با آشناسازی طیف دانشگاهی با این مصالح بومی، ساختار شناسی، سطح کیفی و مزیت های مختلف آن در مقایسه با سایر مصالح، گام مؤثری در جهت گسترش فرهنگ استفاده صحیح، بجا و خلاقانه از سنگ در سطوح مختلف به حساب آید.
