آشنایی با گرانیت مروارید مشهد

گرانیت یکی از شناخته شده ترین و مقاوم ترین سنگ های ساختمانی است. میان سنگ های گرانیت ایرانی، گرانیت مروارید مشهد دارای جایگاه خاصی بوده و در بازار داخلی و خارجی شناخته شده است. این گرانیت از لحاظ ظاهری، مشابه گرانیت های نطنز و بروجرد است اما تفاوت هایی نیز در این میان وجود دارد.

ویژگی های ظاهری و بافتی گرانیت مروارید مشهد

گرانیت مروارید مشهد از لحاظ کانی شناسی، دارای کانی هایی چون کوارتز، فلدسپار و میکا است. وجود این سه نوع کانی اصلی باعث شده است که رنگ این سنگ به خاکستری یا طوسی متمایل شود.

در کنار هم قرار گرفتن کانی های روشن مانند: کوارتز و فلدسپار در کنار کانی های تیره ی میکا، باعث ایجاد یک بافت تیره و روشن شده است که اصطلاحاً به آن گل پنبه ای اطلاق می شود.

در سورت های ضعیف این سنگ، دانه های مشکی رنگ (اصطلاحاً غده) یافت می شود که طرح را از یکنواختی خارج می کند؛ قسمت های مشکی مذکور در حقیقت تجمع بلور کانی های تیره رنگ است.

این نوع سنگ در کشور ایران در گروه ارزان ترین سنگ ها دسته بندی می شود.

بافت درشت بلور باعث شده که این سنگ تشابه زیادی با گرانیت هایی چون سفید نطنز داشته باشد.

با وجود این زیبایی، پدیده ای که در این سنگ می تواند اتفاق بیافتد، زنگ زدگی است.

انی های گروه میکا (مثلاً: بیوتیت) می توانند در در ترکیب شیمیایی خود عناصر فلزی داشته باشند؛ هم چنین کانی های فلزی خاص (مثلاً: مگنتیت) نیز می توانند به صورت فرعی در گرانیت مروارید مشهد وجود داشته باشد.

لذا قرار گرفتن سطح این سنگ در معرض هوای آزاد، باعث اکسید شدن آهن موجود در این کانی ها شده و این اکسیداسیون، به صورت زنگار در سطح سنگ ظاهر می شود.

ویژگی های فیزیکی و مکانیکی گرانیت مروارید مشهد

اگرچه این سنگ یک گرانیت است، اما جذب آب زیادی دارد.  عموماً گرانیت ها به دلیل داشتن بافت بلوری متراکم، تخلخل کم و جذب آب بسیار کمی دارند. اما در گرانیت مشهد چنین شرایطی حاکم نیست.

از نگاه علمی، گرانیت مروارید مشهد دارای ریز ترک های بسیاری در مرز بلور کانی های خود است.

این ریز ترک ها هم چنین می توانند به طرف داخل بلورهای نیز گسترش پیدا کنند. در نتیجه، اگرچه سنگ در ظاهر متراکم به نظر می رسد اما در بافت آن یک سیستم گسترده از ریز ترک ها وجود دارند که تنها با کمک میکروسکوپ قابل بررسی هستند.

وجود این ریز ترک ها، بسیاری از رفتارهای فیزیکی و مکانیکی گرانیت مروارید مشهد را کنترل می کند که در ادامه به توضیح هر کدام پرداخته می شود.

1)افزایش جذب آب: قسمت اعظمی از جذب آب در این گرانیت مربوط به ریز ترک های موجود در بافت سنگ است. به عبارت دیگر، آب در فضای میکروسکوپی ریز ترک ها نفوذ می کند. به همین دلیل استفاده از گرانیت مروارید مشهد در مکان هایی که در تماس مستمر با رطوبت هستند توصیه نمی شود.

زیرا نه تنها باعث می شود که رنگ سنگ تا زمان خشک شدن رطوبت تغییر کند بلکه به مرور زمان ایجاد لک روی سنگ را نیز به دنبال دارد. لذا استفاده از این سنگ در نمای بیرونی ساختمان ها در مناطق پر بارش و هم چنین سرویس های بهداشتی مناسب نیست.

2) کاهش مقاومت: وجود الگویی از ریز ترک ها در بافت سنگ، یکپارچگی سنگ را نیز از بین خواهد برد. در نتیجه ی این موضوع، مقاومت سنگ به ویژه مقاومت کششی و مقاومت خمشی سنگ کاهش شدیدی پیدا می کند. میزان مقاومت کششی سنگ بسیار کمتر از مقاومت فشاری آن است؛ به همین دلیل استفاده از این سنگ در محل هایی که تحت تنش های زیاد و مستمر است (مانند: کف پارکینگ های خودرو) مناسب نیست و در صورت استفاده، ایجاد ترک های بزرگ مقیاس در سنگ اجتناب ناپذیر است.

3) کاهش دوام: دوام در برابر عوامل مخرب محیطی یکی از مهم ترین مولفه های تاثیر گذار در کیفیت سنگ های ساختمانی است. دوام سنگ مروارید مشهد کمتر از سایر انواع گرانیت های مشابه است. دلیل این کاهش نیز وجود ریز ترک در بافت کانی های تشکیل دهنده ی این سنگ است.

وجود این ترک ها، باعث نفوذ آب به داخل آن ها می شود. بنابراین در اثر یخ زدن آب در آن ها، به علت افزایش حجم آب، فشار زیادی به دیواره ی داخلی ریز ترک ها اعمال می شود.

تکرار چرخه های ذوب و انجماد آب باعث تخریب بافت سنگ و گسیختگی خواهد شد. لذا استفاده از این سنگ در مناطق سردسیر مانند: استان های غربی و شمال غربی ایران که دارای فصول یخندان است، توصیه نمی شود.

از سوی دیگر، تبلور انواع نمک ها مانن:د نمک های سولفات دار در ریز ترک های سنگ نیز باعث اعمال فشار زیادی به آن ها می شود. به عبارت دیگر، هنگامی که نمک در فضای این ریز ترک ها شروع به تبلور می کند، هم چنان که حجم آن بیشتر می شود، فشار یه دیواره ی ریز ترک ها نیز افزایش می یابد؛ در اثر این رخداد، به مرور زمان اندازه ی ترک ها بزرگ تر شده و ریز ترک های جدیدی نیز در مجاورت آن ها تشکیل خواهد شد.

در نتیجه ی گسترش این ریز ترک ها، یکپارچگی و مقاومت سنگ نیز کاهش پیدا خواهد کرد. با توجه به موارد عنوان شده، استفاده از این سنگ در مناطقی که تحت تاثیر نمک های مختلف است توصیه نمی شود. علاوه بر این، انواعی از شوینده ها نیز دارای این نمک ها هستند که استفاده از آن ها برای شستشوی گرانیت مروارید مشهد باید محدود شود.

از دیگر جنبه های دوام سنگ، مقاومت در برابر چرخه های حرارتی است. سنگ گرانیت مروارید مشهد از آن جهت که دارای کانی های متنوع با ضرایب انبساط حرارتی مختلف هستند، در برابر افزایش حرارت، افزایش حجم یکنواختی در بافت کانی شناختی خود نخواهد داشت.

قرار گرفتن در معرض چرخه های حرارتی به مرور زمان، گسترش ریز ترک های سنگ را در پی خواهد داشت که باعث تخریب بافت سنگ می شود.

بنابراین استفاده از این سنگ در مناطقی که دارای تغییرات شدید دمایی هستند توصیه نمی شود. شهر های کویری ایران، دارای روز های گرم و شب های سرد هستند و می توانند تغییرات دمایی مورد نظر را تامین کنند.

کاربرد گرانیت مروارید مشهد

• سنگفرش فضای داخلی ساختمان
• سنگفرش فضای خارجی ساختمان
• سنگفرش محوطه و پیاده رو ها
• دیواره ها و کف پارکینگ
• بدنه راه پله و سنگ پله
• جدول سنگی