رافائل آراندا ، کارمه پیگم و رامون ویلالتا ، سه معمار که نزدیک به 30 سال در یک رویکرد آگاهانه و متفکرانه در زمینه معماری با یکدیگر همکاری نزدیک داشتند، را با جایزه معماری پریتزکر 2017 میشناسیم. آثار آنها به شکل تحسینبرانگیز و شاعرانه همه الزامات سنتی معماری، از نظر زیبایی ظاهری و فضایی همراه با کارکرد و هنرآفرینی را برآورده میکنند، اما آنچه آنها را متمایز میکند رویکردشان برای خلق ساختمانها و مکانهایی است که بطور همزمان محلی و جهانی هستند.
آنها دفتر کارشان با نام RCR (برگرفته از حروف اول نام هر سه آنها) را در اولوت، زادگاهشان در منطقه کاتالونیا در شمال شرقی اسپانیا تأسیس کردند، آنها در برابر فراخوان کلان شهرها مقاومت کردند تا هر چه بیشتر با ریشههایشان در تماس بمانند. فرآیندی که آنها توسعه دادند یک همکاری واقعی است که در آن نمیتوانید انجام یک پروژه کامل یا قسمتی از آن را به یکی از شرکا نسبت دهید. رویکرد خلاقانه آنها ادغام پیوسته ایده ها و گفتگوی مداوم است.
همه ی آثار آنها دارای حس قوی از مکان هستند و به شدت با منظره ی اطراف ارتباط دارند. این ارتباط از درک – تاریخ، توپوگرافی طبیعی، آداب و رسوم و فرهنگها و سایر موارد – همراه با مشاهده و تجربه نور، سایه، رنگها و فصلها ناشی میشود.
موقعیت ساختمانها، انتخاب مصالح و هندسه مورد استفاده همیشه به منظور تاکید بر شرایط طبیعی و کشاندن آنها به داخل ساختمان است. برای مثال، شرابخانه بل- لوک (2007) در شهر پالاموس، نزدیک ژیرونا در اسپانیا، یک ساخته تعبیه شده در زمین است، این ساختمان نشانگر همان خاک است که انگور تولید میکند، حتی سردابهای سرد و تاریک مورد نیاز برای سالخوردگی شراب و رنگ و وزن آن از زمین است.
استفاده ی گسترده از فولاد بازیافتی، ساختمان را به طور یکپارچه با زمین ادغام میدهد و روزنههای بین توفالهای فلزی، مسیر ورود پرتوهای باریک نور هستند.
خیمهگاه (2011) برای خلق یک فضای غذاخوری و برگزاری رویدادها در فضای باز برای رستوران لکول در اولوت اجرا شد، این نیز نمونه ی دیگری از تلفیق چشمانداز و حداقل مواد مدرن برای ایجاد یک مکان مفید و محبوب است.
برخی معتقدند که این فضا مکانهایی برای صرف غذاهای روستایی با خانواده و دوستان را به خاطر میآورد. معماران این فضا را که درون دره قرار دارد در داخل چشمانداز حک کردند. دیوارهای محکم از جنس سنگ آتشفشانی از سقف پلیمری سبک و شفاف که سایهبان محافظ در برابر باران و آفتاب است پشتیبانی میکنند. مبلمان و پردههای آویز عمودی که به راحتی فضا را تقسیمبندی میکنند؛ از جنس پلاستیک شفاف هستند تا تاکید بیشتری بر غذا، جشنها و محیط طبیعی داشته باشند.
در آثار دیگر این معماران، حتی دفتر کار خودشان (2007) که در ابتدای قرن بیستم بعنوان یک کارگاه ریختهگری ساخته شده است، شاهد تقارن گذشته و زمان حال به روش متفکرانه، شفاف و محترمانه هستیم. در آثار آنها نه فقط نمای بیرونی و داخلی در هم تنیده هستند، بلکه زمان گذشته و حال نیز در هم آمیخته شدند.
همه بخشهای اولیه این ساختمان صنعتی که میتوانست باقی بماند، «همانگونه که بود، باقی مانده است». عناصر جدید فقط در موارد نیاز و با مصالح کاملا متضاد به ساختمان افزوده شدند، بدینترتیب، معماران عشق خود را به سنت و نوآوری نشان میدهند.
ساختمان حاصله، که آن را آزمایشگاه باربِری نامگذاری کردند، از فضاهای متنوع، انعطاف پذیر و بسیار کاربردی تشکیل شده است. اگرچه رافائل آراندا ، کارمه پیگم و رامون ویلالتا درک عمیقی از تاریخ دارند اما مصالح و ساخت و ساز مدرن برای ایجاد فضاهایی استفاده می کنند که قبلاً امکان ایجاد آنها وجود نداشت.
اجتماع، واژه دیگری است که هنگام صحبت از آثار آراندا، پیگما و ولالتا به ذهن میرسد.
آنچه در مهد کودک روشن و رنگارنگ کوچولوهای اشرافی در بسالو، ژیرونا (2010) و کتابخانه سنت آنتونی – خوان اولیور، مرکز شهروندان سالخورده و باغهای کاندیدا پِرِز در بارسلون (2007) شاهد هستید اینست که ساکنان این ساختمانها در خط مقدم توجهات آنها قرار دارند. با دیدن لولههایی به رنگهای رنگینکمان که نمای بیرونی مدرسه را مشخص میکنند، متوجه میشوید که این ساختمان فقط برای لذت بردن، خلاقیت و شادی کودکان ساخته شده است.
پروژه کتابخانه نیز یکی دیگر کارهایی است که آنها پس از شرکت در یک رقابت، همانند بسیاری دیگر از پروژههای RCR، بَرَنده شدند. این کتابخانه در بافت موجود در یکی از بلوکهای شهری ساخته شد چون از امکانات مورد نیاز برای یکی از بخشهای شلوغ بارسلون بود. همه بازدیدکنندگان با یک فضای گرم و صمیمی در کتابخانه مورد استقبال قرار می گیرند.
غنا و تنوع فضاها شما را به گشت و گذار دعوت میکنند، اما این فضا به اندازه کافی دنج هست که احساس صمیمیت و آرامش کنید.
این کتابخانه بعنوان دروازهای به سمت حیاط داخلی نیز عمل میکند. چشمانداز مرکز شهروندان سالخورده به همین فضا است، که در آن کودکان، افرادی که به کتابخانه میروند، همسایگان و افراد سالخورده با هم درآمیختهاند.
معماران کارهای مهمی در خارج از زادگاهشان در کاتالونیا انجام داداند. چند پروژه آنها در بلژیک و فرانسه اجرا شدند، بعنوان مثال، موزه سولاژ (2014) در رودز ، فرانسه که آثار نقاش انتزاعی پیر سولاژ را در خود جای داده و با هنرمندی که به نظر می رسد با نور نقاشی می کند، همزیستی دارند.
به نظر میرسد که این ساختمان از جنس فولاد و اشکال هندسی قوی، بر فراز سایت مزبور معلق شده و به نوعی از جاذبه سرپیچی میکند، اما همانند بسیاری دیگر از آثارشان، این ساختمان نیز با چشمانداز گفتگو میکند.
معماران به دنبال ایجاد «فضایی بودند که حتیالامکان به طبیعت نزدیک باشد و این احساس را در ما تقویت کند که ما نیز بخشی از آن هستیم.»
در عصر حاضر، یک پرسش مهم برای همه افراد سرتاسر جهان بوجود آمده است، که البته فقط در مورد معماری نیست، بلکه به حقوق، سیاست و دولت نیز مربوط میشود. ما در دنیایی زندگی میکنیم که جهانی شده است، در این دنیا باید بر تأثیرات بینالمللیِ تجارت، مباحثات، معاملات و غیره تکیه کنیم.
اما هراس روز افزون مردم بر این است که این نفوذ بینالمللی به راحتی ارزشهای محلی، هنر محلی و آداب و رسوم محلی آنها را نابود کند. آنها نگران هستند و گاهی اوقات وحشت زده میشوند. رافائل آراندا، کارما پیگم و رامون ویلالتا به ما میگویند که میتوانیم هر دو را حفظ کنیم.
آنها به زیباترین و شاعرانه ترین حالت ممکن به ما کمک میکنند، دریابیم که پاسخ این پرسش «یا/یا» نیست و دست کم در معماری میتوان هر دو آنها را حفظ کرد چون ریشههایمان محکم در زمین هستند و بازوهایمان به سمت سایر نقاط جهان کشیده شدند. و این پاسخ حقیقتاً اطمینانبخش است، بویژه اگر در سایر زمینههای زندگی بشر مدرن نیز کاربرد داشته باشد.
هر ساختمان طراحی شده توسط این معماران خاص است و از نظر زمان و مکان مصالحه ناپذیر است. آثار آنها همیشه ثمره همکاری واقعی و خدمت به جامعه هستند. آنها به خوبی میدانند که معماری و محیط پیرامون در هم تنیده شدند و میدانند که انتخاب مصالح و هنر ساخت ساختمان ابزاری قدرتمند برای ایجاد فضاهای ماندگار و معنادار است.
به همین دلایل، که مثالهایی از هر یک را در آثار ساخته شده آنها شاهد هستید، و برای توانایی آنها در بیان محلی و همچنین جهانی، که ما را از طریق معماری با یکدیگر متحد میکند؛ جایزه معماری پریتزکر 2017 به رافائل آراندا، کارمه پیگم و رامون ویلالتا اهدا میشود.
اعضاء هیات داوران پریتزکر 2017
گلن مورکات، رئیس هیات داوران
استفن بریر
یونگ هو چانگ
کریستین فیریس
لُرد پالمبو
ریچارد راجرز
بِنِدِتا تالیابو
راتان اِن. تاتا
مارتا ثورن، مدیر اجرایی